Nergens in Duitsland ontstaan zoveel startups als in Berlijn. Elke 20 uur ziet een nieuw bedrijfje het licht. Toch maakt Berlijn geen kans om een tweede Silicon Valley te worden, stelt Matthias von Bismarck-Osten, topman bij de Berlijnse investeringsbank IBB. Berlijn houdt zich nog te veel bezig met de consumentenmarkt. "Er is meer samenwerking met industrie nodig."
Alexanderplatz, Berlijn. Foto: Skley Foter (Flickr, CC)
Geen enkele plek kan zich meten met Silicon Valley, schrijft IBB-topman Matthias von Bismarck-Osten in Der Tagesspiegel. De industriële ontwikkeling in Californië begon in de jaren vijftig met onderzoeksopdrachten voor het Pentagon, zegt hij. “Hierdoor kan het dat hier de belangrijkste digitale bedrijven ter wereld zich hier hebben verzameld.”
Maar in vergelijking met New York hoeft Berlijn zich qua werkgelegenheid nergens voor te schamen, stelt Von Bismarck-Osten. “Daar hebben intussen 7.000 hightechbedrijven voor 100.000 goedbetaalde banen gezorgd. In Berlijn werken alleen al 60.000 mensen voor digitale bedrijven, in alle toekomstclusters samen kom je al uit op 480.000 mensen.” Oftewel, Berlijn kan goed meekomen, zegt hij. “Dit geldt veel minder bij financieringsvoorwaarden.”
Miljard euro voor Berlijn
In 2014 werd in de VS 49,3 miljard dollar (wisselkoers eind 2014 is ongeveer 40 miljard euro) aan venture capital (VC, durfkapitaal) in 4.361 bedrijven gestoken. Daarvan ging 57% ($28,1 miljard dollar) naar Silicon Valley en net 10% naar New York ($4,3 miljard). Ter vergelijking; in Berlijn werd in 2014 bijna 1 miljard euro geïnvesteerd, waarvan 136 miljoen voor ict- en internetstartups bestemd was. Rond 40% van alle VC-transacties in Duitsland vonden in Berlijn plaats.
Angel– en durfkapitaalinvesteringen (VC) zijn onderdeel van de startupbiotoop waarmee ze kunnen groeien, legt Von Bismarck-Osten uit. “In Silicon Valley en New York hebben al veel startups een exit gemaakt, oftewel ze zijn succesvol verkocht. Het geld daarin vloeit vaak weer terug in de startupscene. In Berlijn is het aanbod van Angel- en VC-investeerders daarentegen nog relatief jong en daardoor is het netwerk nog niet zo groot.” Slechts 17% van de investeringen in Berlijn kwamen uit de stad zelf.
Embed from Getty ImagesDuitse ministers op bezoek bij Berlijnse startups.
Ook de hoogte van de VC-investeringen in Berlijn zijn met gemiddeld 1,8 miljoen euro per bedrijf nog aan de bescheiden kant, in de VS ligt het gemiddelde op 9,3 miljoen euro. In Silicon Valley is dat 12,8 miljoen euro, in New York 8 miljoen euro.
Berlijn sterk gericht op consumentenmarkt
Maar volgens de IBB-topman gaat het in Berlijn niet per se om de juiste financieringen, maar eerder om de juiste positionering. “In Silicon Valley draait het om de digitalisering van productieprocessen, trefwoord Industrie 4.0. Berlijn is veel meer gericht op de Business to Consumer-markt (B2C), platforms voor producten en spelletjes voor consumenten. Dat is onthutsend, want juist in Duitsland is Industrie 4.0 een megathema. En de klassieke bedrijven weten niet goed wat ze er mee aanmoeten.
Tegelijk vindt Von Bismarck-Osten dat ook wel weer begrijpelijk. “Je kunt natuurlijk flinke winst boeken in je productiviteit, maar het kan ook een enorme misinvestering zijn.” De IBB-topman ziet dat Duitse bedrijven naarstig naar oplossingen zoeken, maar dat ze dat niet in Berlijn doen. “Airbus wil 150 miljoen dollar in startups in Silicon Valley steken, en zelfs Duitse Mittelständler gaan overzee een kijkje nemen.”
En dus moet Berlijn beter zijn best doen om startups en klassieke bedrijven bijeen te brengen, stelt Von Bismarck-Osten. Hij ziet de potentie in de aanwezigheid van universiteiten, onderzoeksinstituten, de startupscene en bekende bedrijven als SAP, Siemens, Bosch, Telekom en Cisco. “Vooral de samenwerking tussen de klassieke industrie, wetenschap en startups is belangrijk. Het bedrijfsleven moet zich nadrukkelijker openstellen voor startups om samen aan oplossingen te werken.”
Meeste Duitse fintech zit in Berlijn
![Infografik: Berlin ist das deutsche Fintech-Epizentrum | Statista]()
Ook de meeste Duitse fintech-bedrijven (online financiële dienstverlening) zitten in Berlijn.
Duitslandnieuws over start-ups
Blijf op de hoogte van politiek en economisch nieuws uit Duitsland
Schrijf je in voor de Duitslandnieuws nieuwsbrief
