Hoe corona het toerisme in Berlijn hard raakt

Toerisme is van levensbelang voor Berlijn. Jaarlijks levert deze sector de stad een omzet van zo’n 11,5 miljard euro op en is het goed voor 235.000 banen. Daarmee is het een van de belangrijkste inkomstenbronnen van de stad. En het aantal overnachtingen breekt jaar na jaar weer records, zo ook in 2019 als het aantal overnachtingen stijgt naar ongeveer 34 miljoen. Dat blijkt uit cijfers van Berlin Business Location Center.

Normaal gesproken brengen jaarlijks ook honderdduizenden Nederlandse toeristen een bezoek aan Berlijn. Maar het coronavirus sloeg in 2020 snel om zich heen, wat voor strenge inreisregels en uiteindelijk bijna gesloten grenzen zorgde. Het gevolg? Maandenlang een stuk minder gele nummerplaten in de Duitse hoofdstad, voor veel mensen uit de toeristische sector een ramp.

Toerisme enorm belangrijk voor Duitsland

De Duitse toerismecentrale – Germany Travel – houdt jaarlijks de toeristenstroom bij en uit de cijfers van 2018 blijkt dat het aantal toeristen in Duitse vakantieregio’s blijft groeien. Nederlanders vormen verreweg de grootste groep toeristen met ruim 11 miljoen overnachtingen in 2018.

Duitsland hoort volgens reisgids Lonely Planet bij de top tien van beste reisbestemmingen in 2019. Ook hier deed Germany Travel onderzoek naar en de cijfers van 2019 laten weer lichte groei zien. Toen waren Nederlanders goed voor bijna 12 miljoen overnachtingen.

De coronacrisis maakte dus met een harde klap een einde aan het jaarlijks groeiende aantal toeristen. Dat is te zien in het rapport van Germany Travel over rampjaar 2020: het aantal overnachtingen is bijna gehalveerd.

De cijfers liegen er dus niet om: door de uitbraak van corona is het aantal reizen flink afgenomen. Dat blijkt uit de cijfers van 2020 die Germany Travel publiceerde. Dat geldt niet voor de bereidheid om naar het buitenland te gaan, want dat is juist enorm gestegen blijkt uit onderzoek van IPK International.

Waarom is Duitsland een populaire vakantiebestemming?

Vakantie is de grootste reden dat mensen een bezoekje brengen aan Duitsland. Hoewel wereldwijd de strandvakantie de ranglijst van favoriete vakanties aanvoert, is de reden om naar Duitsland te komen een bezoek aan een toeristische plek of een stedentrip.

De reden dat Duitsland toch toeristen is blijven trekken tijdens de coronacrisis, komt door het veilige imago van het land. Want reizigers zien Duitsland als het land met het laagste risico om besmet te raken met corona. Dit imago zorgt ervoor dat Duitsland goed kan bijdragen aan het herstel van het internationale toerisme na corona. Dit blijkt uit een marktanalyse van Germany Travel op basis van nieuw onderzoek van IPK International uit juli 2021. 

Corona treft Nederlandse stadsgidsen in Berlijn hard

Voor de Nederlandse stadsgids Tom Bergrath uit Berlijn, zijn de cijfers erg herkenbaar. Na een moeilijke tijd mag ook hij weer steeds vaker groepjes toeristen rondleiden. Dat mag ook wel, want net als veel bedrijven en ondernemers in het Berlijnse toerisme, heeft hij afgelopen jaar nauwelijks werk gehad.

Tom woont al meer dan tien jaar in Berlijn en kan uit eigen ervaring meepraten over de effecten van corona op het toerisme in de stad. In 2019 heeft hij meer aanvragen dan ooit, omdat in dat jaar bijna alle records op het gebied van toerisme worden verbroken. Heel positief begint Tom dus aan het nieuwe jaar… maar dan breekt corona uit. 

Dat zorgt ervoor dat hij op zoek moet naar een nieuwe manier om rond te komen. In zijn geval bood het vaccinatiecentrum uitkomst. Inmiddels ziet hij ook dit werk afnemen nu meer dan de helft van Duitsers volledig gevaccineerd is. Langzaam durft Tom weer vooruit te kijken, hij verwacht dat toeristen weer met plezier naar Berlijn willen komen.

Bekijk het interview met stadsgids Tom Bergrath, die nu niet meer in het vaccinatiecentrum hoeft te werken:

Niet alleen voor Tom heeft de pandemie negatieve gevolgen gehad. Ook voor stadsgids Emma Wijninga zaten rondleidingen door Berlijn er bijna anderhalf jaar niet in. Via Twitter heeft ze veel gedeeld over haar ervaringen. Zij vond een digitaal alternatief. Met virtuele tours liet ze vele Nederlanders vanuit hun huiskamer zich toch even toerist in Berlijn voelen.

Nieuwe gezichten in Berlijn

De poorten naar de stad zijn dus weer geopend, wat kunnen toeristen verwachten? De stad heeft de coronaperiode gebruikt om hard door te werken met een aantal grote projecten. Een aantal daarvan is inmiddels afgerond. Zelfs voor de meest fanatieke Berlijn-bezoekers zijn er nieuwe dingen te ontdekken.

Eindelijk klaar: metrolijn U5 is doorgetrokken

Zo is eindelijk de voor toeristen belangrijke metrolijn U5 tussen Alexanderplatz en het Hauptbahnhof eindelijk doorgetrokken. Daarmee is na jaren de bouwput boven Unter den Linden verdwenen.

De U5 is een metrolijn die sinds dit jaar stopt op een aantal nieuwe stations. In minder dan drie kwartier reis je tussen Berlijn Hauptbahnhof en Berlijn Hönow. Op de route liggen drie nieuwe stations, na Unter den Linden volgen Museumsinsel en Rotes Rathaus.

Bijzonder is bijvoorbeeld Museumsinsel. Het kobaltblauwe plafond met meer dan 6.000 kleine lichtjes is ontworpen door de Zwitserse architect Max Dudler. Hij werd geïnspireerd op de toneelbühne die Karl Schinkel maakte voor een uitvoering van die Zauberflöte van Mozart. Hiermee wilde Dudler zowel een eerbetoon aan Schinkel brengen als de kunsten eren in het station.

Niet geheel onomstreden: het herbouwde stadskasteel met het Humboldtforum

Niet alleen aan de bereikbaarheid van de stad is veel veranderd. Ook zijn er een aantal gebouwen opgeknapt of (deels) in ere hersteld. Een voorbeeld daarvan is het Humboldt Forum, op de plek waar vroeger DDR-parlement Palast der Republik stond.

Voordat het Palast der Republik werd gebouwd, stond hier het Berliner Stadtschloss. In dit historische stadskasteel en winterresidentie verbleven zowel de markgraaf en keurvorst van Brandenburg als later de koningen van Pruisen en Duitse keizers. Het nieuwe stadskasteel is dus op de moderne achterzijde bijna een kopie van het oude Stadtschloss.

Een moderne vleugel voor het Pergamonmuseum

Een paar honderd meter verder op het Museumsinsel is nog een verandering te vinden. Ook de zijvleugel van het Pergamonmuseum is klaar.

De toekomst

Tijdens de coronacrisis heeft het toerisme in Berlijn dus veel klappen gekregen. Door de reisbeperkingen liep de sector veel inkomsten mis. Het World Travel & Tourism Council heeft onderzoek gedaan naar de gevolgen van de pandemie. Hieruit blijkt dat de sector alleen al in 2020 waarschijnlijk 38 miljard euro aan inkomsten heeft verloren.

Maar na ruim anderhalf jaar is er licht aan het einde van een heel lange tunnel. Langzaam gaan landen hun grenzen weer openen en worden reisrestricties versoepeld. De crisis heeft een grote invloed gehad op de toerismesector en de reisbehoeftes van de consument. 

Maar heeft de coronacrisis het toerisme blijvend veranderd? Volgens stadsgids Bergrath niet. Het verlangen naar persoonlijk contact in een ander land, en het ontdekken van een nieuwe stad, zijn voor hem voldoende redenen om aan te nemen dat mensen altijd de drang hebben om te willen reizen. Dat is voor hem ook de reden geweest om geen virtuele tours aan te bieden, omdat in zijn ogen mensen dan net zo goed thuis documentaires kijken. Zelf ziet hij alweer een toename in het aantal aanvragen, dus – even afkloppen – de toekomst ziet er voor hem weer een stuk zonniger uit.

Laat het ons weten, heeft corona het toerisme veranderd?

Wat zijn jouw ervaringen? Denk jij dat de coronacrisis het toerisme definitief verandert?

• Mail jouw ervaring naar de redactie: redactie@duitslandnieuws.nl

Artikel door: Puck Schmitz