Een adres wijzigen, een parkeervergunning aanvragen: voor heel veel dingen die in Nederland al zeker 10 jaar met een paar muisklikken vanuit huis te regelen zijn, moet je in Duitsland nog ouderwets naar het gemeentehuis. Een nummertje trekken en wachten maar tot je aan de beurt bent. Reserveer maar een flinke tijd in je agenda. Heel vaak is er ook een halfslachtige tussenvorm. Waar je wel een online formulier kunt invullen, maar dan is er nog een ambtenaar die het uitprint en overtikt, omdat bepaalde systemen niet op elkaar zijn aangesloten.
Uit recente navraag onder ambtenaren blijkt dat 9 op de 10 gemeenten geen digitale strategie heeft. Inmiddels zou er in 8 op de 10 gemeenten wel aan een strategie worden gewerkt. De gemiddelde ambtenaar is al wat ouder, en mist de frisse ideeën van jongere collega’s. Ook is er vaak niemand aangesteld die voor de digitalisering verantwoordelijk is.
Luister naar de bijdrage van Derk Marseille op BNR Nieuwsradio
90% van de Berlijnse ambtenaren kon thuis niet aan het werk
Welke rol speelt de coronacrisis?
Al voor de crisis was duidelijk dat er iets moest gebeuren, maar als het puntje bij het paaltje komt, dan gebeurde er vaak te weinig. Corona legde nu het hele ambtenarenapparaat lam. Toen in maart ambtenaren ineens vanuit huis moesten werken, bleek dit in Berlijn voor 90% van de 100.0000 ambtenaren niet mogelijk. Voor hen stonden 12.000 laptops ter beschikking.
Zeker een maand duurde de chaos. Ambtenaren pendelden met USB-sticks tussen kantoor en home office waar ze op privé-computers werkten. Het interne netwerk was vanuit huis niet bereikbaar. Veel ambtenaren konden daardoor lang weinig tot niets doen.
Ook was men ineens telefonisch niet meer bereikbaar, omdat er enkel gebeld werd via de vaste telefoon op kantoor. Zo ontdekte men, dat je zaken ook per mail kon afhandelen. En burgers hun documenten niet per se moeten komen ophalen, maar dat het ook per post kan worden opgestuurd. Ambtenaren in Hamburg concludeerden zelfs: digitalisering doet geen pijn. De CIO van de Hanzestad ziet in de coronacrisis een extra push om te digitaliseren.
Waar er uit angst voor cyberaanvallen vaak weinig offline gedaan werd, blijkt de overheid nu dus extra kwetsbaar voor hackers.
Wat doet Duitsland eraan?
Het is niet overal zo erg als in Berlijn, maar nu is wel duidelijk dat in heel Duitsland iets moet gebeuren. In het miljardenhulppakket is 3 miljard euro gereserveerd voor de digitalisering van overheden. Hiermee kunnen gemeenten budget aanvragen om te digitaliseren. Er wordt nu ook nagedacht over een algemene inlog voor burgers, een soort DigiD dus.
Dat het in Duitsland ook snel kan gaan, toont de Corona-app. Die is er sneller dan in Nederland. Is al 12 miljoen keer gedownload, en er is brede steun omdat kritische experts bij het proces werden betrokken.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken tuigt naar aanleiding van de coronacrisis een speciale afdeling op met 100 medewerkers die gemeenten moeten helpen digitaler te worden. ‘Corona laat zien dat het hiervoor de hoogste tijd is’, aldus minister Horst Seehofer.
Digitalisering en meer podcasts
Luister naar andere podcasts van Duitslandnieuws
