‘We komen snel een keertje langs!’
Wie naar Berlijn verhuist krijgt dit zinnetje vaak te horen. Jaren later weet je wie uiteindelijk de daad bij het woord gevoegd heeft en wie niet. Sowieso functioneer je voor veel mensen die hun stedentripje aan het voorbereiden zijn als de eerste vraagbaak. En daarbij klinkt opvallend vaak een vraag waarop ik geen pasklaar antwoord heb. Ik zal uitleggen waarom.
De vraag wordt meestal gesteld in vormen als: ‘woon je dichtbij het centrum? van Berlijn‘. Of: ‘weet je een goed hotel dichtbij het centrum?‘.
Het antwoord weet ik dus niet. Want, wat is het centrum van Berlijn?
Zoeken naar het centrum van Berlijn
Het ligt er maar aan wie je het vraagt, kwam ik achter. En dus vroeg ik het aan een wat oudere dame uit West-Berlijn. Ze snapte meteen wat er achter de vraag zat, zei ze. “Voor mij is dat alles rondom Kurfürstendamm en KaDeWe, maar dat zullen mijn dochter of kleindochter niet met me eens zijn.”
Voor haar dochter – die jong was rond de Wende – was het vacuüm wat de gevallen Muur achterliet belangrijk, vertelde ze. “Alles voorbij Potsdamer Platz was interessant.” Haar kleindochter was vooral in de hippe delen van Kreuzberg en Neukölln te vinden. En voor een Oost-Berlijner zou het zomaar Alexanderplatz kunnen zijn. Wie het historisch wil bekijken komt misschien in het Nikolaiviertel terecht, het oudste stukje Berlijn. Maar zo zal bijna geen hoofdstadbewoner het voelen.
Ik stelde de vraag ook aan Google en kwam op een forum uit 2008 terecht met intrigerende polls. Iets meer dan 5% koos voor ‘Da wo ich bin, IST Zentrum‘, een vijfde voelde zich het meest thuis bij ‘Alles zwischen Zoo und Alex‘. Gek genoeg klikte niemand op ‘Da wo die Szene ist: PrenzlBerg/ F´Hain‘, maar misschien was die buurt toen al ‘uit’. Winnaar met 45% werd ‘Berlin ist multizentral‘.
En zo voel ik het ook.
Voor iedereen anders
Elke Berlijner heeft zo zijn eigen kijk op de stad. Het centrum is je eigen buurt, je Kiez. Ben je een echte oer-Berlijner? Grote kans dat je niet meer ‘binnen de ring’ van de S-Bahn woont omdat de huren zo hard zijn gestegen. Moest je ooit als West-Duitse ambtenaar of lobbyist vanuit Bonn naar de nieuwe hoofdstad verhuizen? Wedden dat je dan in de ooit zo verpauperde arbeiderswijk Prenzlauerberg woont, waar je inmiddels struikelt over de hippe tentjes? Feestbeesten bepalen hun eigen centrum en zo zullen liefhebbers van rust het ook zien.
En dus vraag je aan een Berlijner uit welke Kiez hij komt. Dat bepaalt je identiteit. Ben je Schöneberg, Kreuzberg, Neukölln of Kreuzkölln. Lachen mensen je uit omdat je denkt dat het nog altijd iets kan worden in Wedding of Moabit? Of woon je keurig op stand in Charlottenburg. Alleen al deze typeringen zal enkele mensen woedend maken, omdat ze er hun eigen kijk op hebben.
Al die gevoelens leverden de afgelopen jaren leuke kaartjes op waarvan ik er hieronder een aantal zal delen. Om terug te komen bij het begin. Wat zeg je tegen iemand die naar ‘het centrum’ wil? Ik stel altijd de tegenvraag: wat is voor jou het centrum?
Wat is het centrum?
Deel je visie: wat is voor jou het centrum van de stad?
- redactie@duitslandnieuws.nl
