Je hoort regelmatig een Nederlander verzuchten: waarom spreken die Duitsers gewoon niet Engels? Met haar bedrijf Geschäftsreif organiseert en begeleidt Esther Bouma, samen met haar zakenpartner Tjaco Rowaan, taal- en cultuurreizen naar Duitsland voor Nederlandse ondernemers, bedrijven en organisaties die reeds zaken doen of graag samen willen werken met Duitse zakenpartners. Tijdens de volgende taal- en cultuurreis in oktober komt dit thema aan bod: hoe goed moet je Duitse taalniveau zijn om te kunnen meedoen in de zakenwereld?
Meer informatie en inschrijven
Veel Duitsers spreken goed Engels, zeker de jongere generaties. Toch is dat absoluut geen reden om het vak Duits uit het vakkenpakket op Nederlandse scholen te schrappen, zegt Bouma. “Duits is met 95 miljoen sprekers de grootste taal binnen de Europese Unie. En met Duitsland als grootste handelspartner, is het veel handiger als je je als Nederlander goed kunt redden in die taal.”
Duitsers spreken toch inmiddels wel Engels?
Het is precies de reden waarom veel mensen bij Bouma aankloppen voor een taaltraining. “De grote concerns en de wetenschap bewegen zich in een veel internationalere context, zij zijn wel gewend om in het Engels te werken.” Maar veel Nederlandse ondernemers krijgen te maken met medewerkers van Duitse mkb-bedrijven waar dit veel minder het geval is. “De meeste Duitsers zullen op een passief niveau Engels wel begrijpen, dus verstaan of lezen gaat wel. Maar voor echt zakendoen is er een taalbarrière. Bedenk ook dat Duitsers die in de voormalige DDR zijn opgegroeid, weinig kans hadden om dit te oefenen.”
Het komt ook goed over wanneer je laat zien dat je je hebt verdiept in de Duitse taal, zegt Bouma, die zelf sinds 1993 in Duitsland woont. “Je krijgt dan vaak een opgeluchte reactie, omdat men in een groot taalgebied minder snel gewend is om te moeten schakelen naar een andere taal. Zeker als het om belangrijke zakelijke details gaat, dan is het fijn wanneer je je kunt uiten in een taal waarin je zeker bent van je zaak.”
Minder misverstanden bij echte ontmoeting
Die zekerheid is belangrijk voor veel Duitse zakenpartners, zegt ze. “Natuurlijk is er wel een verschil in gesproken of geschreven taal. Een mailtje kan je een keertje extra lezen wanneer je het niet direct begrijpt.” Ook de manier waarop je elkaar spreekt kan uitmaken. “Bij een echte ontmoeting krijg je meer communicatie mee via gebaren en mimiek, dan bij een telefoongesprek. Misschien is een videogesprek dan al een goede tussenoplossing.”
Veel Nederlanders vinden een telefoontje van of uit Duitsland behoorlijk eng, maar ook bij een zorgvuldig opgestelde mail kunnen er voldoende misverstanden ontstaan. “Dan gaat het nog niet eens om de grammatica. Misverstanden ontstaan veel sneller door verkeerde woordkeus of het gebruik van ‘valse vrienden’: woorden die weliswaar op elkaar lijken, maar in de andere taal een heel andere betekenis kunnen hebben. Wanneer je niet zeker van je zaak bent, laat dan iemand even kijken of er echt in staat wat je bedoelt.”
Het kan best irritant overkomen wanneer je een te informeel mailtje stuurt naar een contactpersoon in Duitsland die je nog helemaal niet kent. “Ik help ook veel met mailtjes voor klanten. En dan zie je erg vaak dat mensen goedbedoelde zinnen opschrijven, die de plank helemaal mis kunnen slaan in Duitsland.” Een klassieker is beginnen met ‘voornaam’ en ‘hallo’. “Diegene was gewend aan een hele vlakke hiërarchie en wilde deze stijl in Duitsland gebruiken. Daarmee kan je echt een verkeerde indruk wekken.”
Hoe je als Nederlander het juiste Duitse taalniveau haalt
Omdat het Nederlands dichtbij het Duits ligt, zijn Nederlanders in het Duits geen absolute beginners meer. Maar hoe ‘goed’ zijn we als onvoorbereide Nederlanders in het Duits? “De meeste Nederlanders – zeker de oudere generaties – hebben wel minimaal een jaartje Duits op school gehad. Het is ook een verwante taal, dus de meeste Nederlanders beginnen niet bij nul.” Het internationale taalonderwijs kent de niveaus A1 (voor beginners) tot en met C2 (moedertaalniveau). De meeste Nederlanders zitten automatisch wel op A1, zegt ze. “Je begrijpt bij passief taalgebruik al heel veel.”
Maar hoe goed moet je Duits zijn om echt aan de slag te kunnen over de grens? “Werkgevers verwachten vaak een B2-certificaat. Dat is wel een goed referentiekader, dan heb je tussen de 200 en 300 lesuren Duits geleerd, dus dat is een aardig forse investering.” Met Duits op B2-niveau kan je heel zelfstandig functioneren, zegt ze. “Vaak heb je dit ook nodig wanneer je in het Duits wilt studeren. Je kunt dan zowel het college volgen, als een presentatie geven.”
Juist omdat Nederlanders goed Duits kunnen begrijpen, kan je passieve taalniveau snel progressie boeken. “Soms heb je een C1-niveau in passief Duits, maar is je actieve Duits op een A2-level.” Het actieve Duits kan je al helpen verbeteren door te werken aan je passieve Duits, vertelt ze. “Lees Duitse bladen, luister podcasts of radio, kijk series. Dat stimuleert je luister- en leesniveau. En maak het vooral leuk voor jezelf door dicht bij je eigen interesses te blijven. Om beter te leren spreken kan je speciale conversatiecursussen volgen.”
En dat veilig voelen, fouten durven maken, dat gaat sneller wanneer je echt in Duitsland bent, merkt Bouma. “Dat is ook de gedachte achter onze vijfdaagse reis waarbij we je helemaal onderdompelen in de Duitse taal en cultuur. Hier kunnen we je beter meenemen naar zo veel mogelijk onderwerpen. Je werkt aan je vocabulaire, maar je leert ook gezegden en uitdrukkingen die je normaal niet zo snel in leerboekjes vindt.” Het veilig voelen, groeit ook wanneer je niet na elke verspreking wordt gecorrigeerd, zegt ze. “Naast de taal maken we je wegwijs in belangrijke andere aspecten van het zakendoen, door in gesprek te gaan met Duitsland-experts die al jaren in Duitsland werken. Denk aan journalisten, juristen, succesvolle Nederlandse ondernemers en ga zo maar door.”
Berlijnreis 2019
Geschäftsreif organiseert en begeleidt taal- en cultuurreizen naar Duitsland voor Nederlandse ondernemers, bedrijven en organisaties die reeds zaken doen of graag samen willen werken met Duitse zakenpartners. De volgende editie vindt plaats in oktober.
Interesse in de Berlijnreis dit najaar? Meer informatie en inschrijven
Deze 7 fouten kan je als Nederlander makkelijk maken tijdens een Duitse vergadering
