Nederlandse studenten, promovendi en professoren vind je overal in Duitsland. Dankzij hun onderzoek hebben ze een heel eigen blik op het land. Vandaag Hielke van Nieuwenhuize die twee maanden geleden in het Noord-Duitse Greifswald promoveerde.
Niet veel Nederlanders zullen Greifswald direct kunnen aanwijzen op de kaart. Het Hanzestadje ligt in Mecklenburg-Voor-Pommeren in het noordoosten van Duitsland. Het plaatsje heeft 56.000 inwoners, waarvan een groot deel verbonden is aan de universiteit.
Zeeslagen
Zeeslagen, oorlogsvloten, het klinkt spannend. Hielke van Nieuwenhuize is er al jaren mee bezig. Aan de Universiteit in Greifswald promoveerde hij op de Nederlandse invloed in het Oostzee-gebied in de Gouden Eeuw. Veel Nederlanders werden destijds in Scandinavië ingezet als expert op het gebied van maritieme oorlogsvoering. “Ongelofelijk veel Nederlandse officieren hebben in Zweden gediend, zo’n 250 in 50 jaar tijd”, vertelt Van Nieuwenhuize.
De Zweden maakten niet alleen gebruik van de kennis van de Nederlanders om zeeslagen van Denemarken te winnen. De Hollanders voeren ook mee op schepen van de Zweedse West-Indië Compagnie op de weg te wijzen naar overzees gebied. “De Zweden waren nog nooit buiten de Oostzee geweest. Ze wisten niet hoe ze er moesten komen of hoe ze handel moesten drijven.”
Hij deed voor zijn proefschrift onderzoek in Stockholm, Kopenhagen én Den Haag. Volgens de historicus was dat minder moeilijk dan je denkt: “Het zeventiende-eeuwse Zweeds en Deens is best aardig te lezen voor een Nederlander. Nederlands was in deze periode een soort lingua franca in het Oostzee-gebied. Zeker maritieme woorden komen rechtstreeks uit onze taal.”
Timide studenten
Van Nieuwenhuize studeerde tijdens zijn studie geschiedenis al een half jaar in Greifswald en werd door een professor gevraagd om terug te komen voor promotieonderzoek. “Hij wilde graag internationale studenten. Het is namelijk moeilijk voor de faculteit om mensen uit West-Europa aan te trekken. Ik was geloof ik de eerste uit West-Europa sinds de val van de muur die hier geschiedenis kwam studeren”, vertelt de Nederlander.
Greifswald telt meer dan 10.000 studenten. Voor een stad met 56.000 inwoners een behoorlijk aantal. Van Nieuwenhuize doceert geschiedenis aan de universiteit en vertelt dat Nederlandse en Duitse studenten behoorlijk van elkaar verschillen. “Nederlandse studenten zijn heel assertief, heel actief. Duitse studenten zijn stil, passief en eerbiedig naar professoren. Hier moet je als docent veel moeite doen om ze überhaupt zo ver te krijgen dat ze een vraag stellen.”
Stugge Noord-Duitse mentaliteit
Daar komt bij dat de Noord-Duitse mentaliteit over het algemeen vrij stug en terughoudend is volgens Van Nieuwenhuize. “De mensen zijn heel hulpvaardig en eigenlijk ook wel vriendelijk, maar je moet er even doorheen. In het begin dacht ik af en toe dat mensen ontevreden met mij waren of dat ik iets verkeerds had gedaan.”
Wonen in Greifswald vindt de promovendus echter helemaal niet verkeerd. De Hanzestad heeft een mooi gerenoveerd stadscentrum en een ruim aanbod aan cafés, restaurants en dansgelegenheden. Van de toenemende vergrijzing, die zo kenmerkend is voor de Noord-Duitse deelstaat Mecklenburg-Voor-Pommeren, merkt van Nieuwenhuize niets. “Er zijn een heleboel jonge gezinnen en er worden veel kinderen geboren.”
Van Nieuwenhuize is niet van plan om in Greifswald te blijven. Het wonen in het noordelijke kustplaatsje heeft zijn blik wel verruimd. Volgens hem kom je in dit deel van Duitsland veel meer in aanraking met Oost-Europa. “Ik heb bijvoorbeeld een boel geleerd over internationale politiek als het om Rusland, de Baltische landen en Polen gaat.”
Studeren in Duitsland
Doe je ook onderzoek in Duitsland en wil je je verhaal delen? Mail: redactie@duitslandnieuws.nl
