Wonen in metropool Berlijn; ein Traum oder ein Albtraum? Voor veel Nederlanders is het ontzettend moeilijk om hier een woning te vinden. Hoge huren, weinig aanbod en een hele hoop oplichters. Hoe kun je er nou voor zorgen dat jouw zoektocht wél een succes wordt? Twee Nederlandse ervaringsexperts vertellen over hoe zij een plekje wisten te vinden en geven jou de belangrijkste do’s en dont’s.
Duitslandnieuws-redacteur Sarah Risseeuw ondervond hoe moeilijk het is om een woning te vinden in Berlijn. Afgelopen maart begon zij met zoeken en pas na vijf maanden was het raak. Met haar eigen ervaringen en kennis wil zij anderen helpen die nu of in de toekomst een woning in Berlijn nodig hebben.
Wonen in Berlijn betekent pünktlich zijn
Pien van Pamelen is half september 2023 begonnen aan haar master Creative Production (Film) in Berlijn. Ook voor haar was de zoektocht een vrijwel onmogelijke opgave en kwam ze de nodige obstakels tegen.
“Ik ben eigenlijk te laat begonnen met zoeken. Dat is ook gelijk tip nummer 1; begin op tijd. Minimaal vijf à zes maanden voor je vertrekdatum. Of je nou student bent of hier gaat werken, in beide gevallen is dat heel erg belangrijk. Als ik vroeg genoeg was begonnen, had me dat waarschijnlijk een hoop stress bespaard.” Ze maakte zich zorgen over haar master en of ze wel verder kon studeren. Zonder een woning zou het hele feest namelijk niet doorgaan. “Die onzekerheid vreet aan je.”
Niet alleen op tijd beginnen is belangrijk, maar ook de periode waarin je zoekt volgens Pien. Vóór de zomer beginnen aan je zoektocht is meer dan verstandig. Er komen dan vaak dingen vrij vanaf de maanden augustus en september en er zijn minder mensen op zoek.
“De tip die ik van iedereen kreeg, was dat ik via-via moest gaan zoeken. Ik had geen contacten in Berlijn, maar door oproepjes op Instagram te plaatsen, kwam ik in contact met mensen in de stad. Zo vond ik mijn eerste woonoptie.”
Pien vond haar eerste woning via een kennis, maar dat bleek helaas geen succes te zijn. Ze werd door een aantal omstandigheden tot hoofdhuurder benoemd, maar was toen nog in Nederland en had nog geen contract ondertekend. “Ik zou ineens erg veel verantwoordelijkheden krijgen over een woning die ik nog niet eens had gezien. Ik werd verantwoordelijk voor het zoeken van huisgenoten en ik zou de huur en extra kosten moeten regelen.” Pien raadt echt af om zomaar ergens voor te tekenen. “Hoe graag je ook wil wonen in Berlijn, denk verstandig na over de betrouwbaarheid van de afspraken die je maakt. Ik heb uiteindelijk niet getekend voor die eerste woning, daar zaten te veel haken en ogen aan.”
Een andere belangrijke tip van Pien is het aanvragen van een Schufa en een Mietschuldenfreiheitsbescheinigung. Dit kan je gewoon online vanuit Nederland aanvragen en invullen. De Schufa is een kredietwaardigheidstoetsing en de Mietschuldenfreiheitsbescheinigung is een bewijs van geen achterstallige huurbetalingen. “Soms zullen huurbazen hierom vragen. Het is verstandig dit op tijd aan te vragen want in bureaucratisch Duitsland duren dit soort aanvragen nogal lang. Begin hier meteen mee zodra je naar een woning gaat zoeken.”
Hoe moet dat?
De Mietschuldenfreiheitsbescheinigung aanvraag klinkt ingewikkelder dan deze daadwerkelijk is. Op internet, onder anderen via Immobilienscout24, kun je verschillende templates vinden. Je kan deze downloaden en vervolgens invullen. Zorg dat je deze bij de hand hebt tijdens een bezichtiging of als je online contact hebt met een verhuurder.
De Schufa is de Duitse versie van het BKR-register in Nederland. Dit document is in veel gevallen noodzakelijk, dus het is aan te raden dit op tijd te regelen. Deze kan je eenmaal per jaar gratis aanvragen via meineschufa.de.
Daarnaast is het belangrijk altijd een kopie van je identiteitsbewijs te hebben. Dat is niet anders dan in Nederland.
Pien heeft haar huidige woning uiteindelijk gevonden via HousingAnywhere. Dit is een platform dat woningen in Berlijn aanbiedt via verschillende verhuurders. Wel is het te alle tijde heel belangrijk om kritisch te blijven kijken naar de betrouwbaarheid en de overeenkomsten in een contract. “Check goed of de verhuurder legitiem is. Niet alleen jijzelf moet de persoonlijke gegevens op orde hebben, je eventuele verhuurder ook. Vraag om referenties en een legitimatie.”
First things first
Miguel Laugs verhuisde naar Berlijn voor zijn stage en woont er nu zo’n twee jaar. Ondertussen zit hij in zijn tweede woning, maar de zoektocht naar een plekje verliep niet zonder slag of stoot.
Ten eerste is het volgens Miguel belangrijk, misschien wel het allerbelangrijkste, dat je je overal voor inschrijft en er een fulltime job van maakt om iets te vinden. Elke woonsite en elke instantie die je kan vinden, zorg dat je ingeschreven staat. “De wachtrijen zijn lang, dus je kan niet vroeg genoeg beginnen. Daarnaast zul je veel tijd en energie moeten steken in het zoeken. En daarmee bedoel ik echt élke dag.”
Dubbele oplichting
Toen Miguel eindelijk zijn eerste woning had gevonden, bleek er toch een addertje onder het gras te zitten. Een dag voordat hij naar Berlijn zou vertrekken, werd de woning namelijk geannuleerd. “Er wordt gevraagd om een aanbetaling en wanneer je deze hebt gedaan, wordt de overeenkomst verbroken. Als je geen legitiem contract hebt ondertekend, heb je geen poot om op te staan.” Hij weet tot op de dag van vandaag niet waarom de woning werd geannuleerd. “Ik kreeg gewoon bericht van de verhuurder dat de deal niet doorging en ik had geen bindende afspraak. Wat kon ik doen?”
Miguel heeft vervolgens zijn verhuizing naar Berlijn uit moeten stellen. De zoektocht werd voortgezet en zo kwam hij uiteindelijk uit bij de studenten woningorganisatie Neon Wood. “Als je als student gaat wonen in Berlijn, raad ik een organisatie als Neon Wood echt aan. Je kunt betrouwbaar huren en je omringt je met medestudenten.”
De tweede keer dat het misging, was in de woning waar Miguel nu nog steeds woont. “Mijn huisgenoot besloot plots om zijn spullen te pakken en te verhuizen. Halsoverkop werd ik benoemd tot hoofdhuurder. Dat klinkt in de praktijk als een luxe, maar er kwam een hoop sores bij kijken.” Zijn ex-huisgenoot liet hem achter met allerlei zooi die hij niet meenam, maar dat was bij lange na niet het ergste.
“Ik had de borg aan mijn huisgenoot betaald omdat hij hoofdhuurder was op dat moment. Hij had dit aan de huurbaas moeten geven, maar ik kwam er na zijn abrupte vertrek achter dat hij dat nooit heeft gedaan.” De huurbaas wilde vervolgens dat Miguel zijn borg zou betalen, omdat hij hoofdhuurder werd. Toen Miguel contact zocht met zijn voormalig huisgenoot om zijn geld terug te vragen, kwam er geen gehoor. “Het ging om 1200 euro, echt heel erg veel geld. Ik bleef contact zoeken, maar hij reageerde nergens op. Ik heb ook gedreigd met juridische stappen, maar dat zou me uiteindelijk nog veel meer geld kosten dan die daadwerkelijke 1200 euro.”
Na een periode van radiostilte stond Miguel’s ex-huisgenoot ineens op de stoep om zijn wifirouter op te halen. “Ik vond dat heel absurd. Hoe had hij in godsnaam het lef om te vragen om zijn router terwijl hij mij 1200 euro schuldig was? Ik heb hem vervolgens de deur gewezen.” Datzelfde weekend ging Miguel uit eten, waarna hij thuis ontdekte dat de router weg was. “Blijkbaar had hij de sleutel nog en kon zo ongezien binnenkomen.” Doordat er geen sporen waren van braak, werd aangifte een ingewikkelde zaak. Miguel heeft na lang wikken en wegen besloten om de zaak te laten gaan.
“Het is een dure grap geworden, maar ik heb de relatie met mijn huisbaas gelukkig kunnen herstellen. Ik heb daarna niet meer geprobeerd om mijn geld terug te krijgen, want het gaf me enorm veel stress. Mijn gemoedstoestand was me meer waard dan het geld.” Volgens Miguel is het daarom heel erg belangrijk dat je ervoor zorgt dat alles helder zwart op wit staat. “Check héél goed wat je ondertekent en zorg dat alle afspraken op papier staan.”
Mijn ervaring over wonen in Berlijn
Toen ik zelf begon met zoeken naar een woning in Berlijn, kwam ik een hoop obstakels tegen. Er is weinig aanbod, de huren zijn erg hoog en ik had geen idee waar ik moest beginnen. Ik heb Facebookgroepen afgestruind omdat ik dat kende van het zoeken naar een woning in Nederland. Helaas zaten hier een hoop onbetrouwbare berichten tussen en was het moeilijk te bepalen wat echt was en wat niet. Ik zag veel advertenties die te mooi waren om waar te zijn. Een appartement voor 450 euro per maand, alles inbegrepen, in hartje Berlijn. Of advertenties met rare foto’s, waar bijvoorbeeld alleen ingezoomd was op de meubels.
Ik reageerde op een aantal Facebook en woonsite advertenties, maar had al snel door dat er niks van klopte. Ik moest bijvoorbeeld 400 euro betalen voor een nieuwe keuken. De verhuurder verplichtte mij deze kosten. Als ik dat zou betalen, dan zou ik er mogen wonen. Ik was absoluut niet van plan om te betalen voor iets zonder contract en wat ik nog nooit gezien had. Hoe graag ik ook wilde wonen in Berlijn, dat risico was veel te groot.
Het was om moedeloos van te worden. Niks leek te werken en de einddatum kwam steeds dichterbij. Uiteindelijk, na heel veel scrollen, reageren en lang wachten, kreeg ik de gouden tip via een vriendin. Zij kende iemand in Berlijn en hij had een nieuwe huisgenoot nodig. Zo kwam ik dus via via aan een woning in Berlijn.
Ik onderzoek nu binnen Duitslandnieuws de mogelijkheden naar het oprichten van een Facebookgroep voor mensen die willen wonen in Berlijn. Betrouwbare tips en hulp bij het vinden van een plek zijn noodzakelijk als je hierin wil slagen. Voor tips of vragen kun je een mail sturen naar sarah@tothem.co.
