Dit liveblog is afgesloten.
Recente reacties
12.22 uur:
Video statement Angela Merkel:
Kanzlerin #Merkel zum Ausgang der US-Präsidentschaftswahl: #USElection2016 pic.twitter.com/f2A3dN5Nob
— Steffen Seibert (@RegSprecher) November 9, 2016
Citaat uit statement:
Angela Merkel bietet #DonaldTrump eine enge Partnerschaft an – unter bestimmten Bedingungen: https://t.co/TCr4UjlhMW #Election2016 pic.twitter.com/6Ix0TYv5ZJ
— ZEIT ONLINE (@zeitonline) November 9, 2016
12.11 uur:
Statement SPD-leider Sigmar Gabriel:
Een van de smerigste meest onwaardige verkiezingscampagnes ooit is voorbij. Ik had een andere uitkomst gewenst, maar een democraat zijn betekent ook dat je de wil van het volk respecteert.
We hopen dat de kloof in de Amerikaanse samenleving die door deze campagne is geforceerd, niet dieper wordt. Wij Europeanen moeten naar voren kijken en zelfbewust ons op de nieuwe situatie instellen. Veiligheid en vrede zullen in de toekomst veel sterker van onszelf afhangen, dan van de VS. We moeten ons op onze eigen krachten concentreren en Trump beoordelen op zijn daden en niet op zijn woorden.
12.03 uur:
Statement: Merkel biedt nauwe samenwerking aan met Trump en VS op basis van oude gemeenschappelijke waarden
Merkel: ik biedt Trump en VS nauwe samenwerking aan op basis van onze waarden: oa strijd tegen racisme
— Duitslandnieuws.nl (@dld_nieuws) November 9, 2016
11.53 uur:
CSU-leider Horst Seehofer reageert iets sneller dan Merkel:
- Voor de moeilijke opgaven wens ik hem politieke visie, moed om compromissen te sluiten, geluk en Gods zegen
- Ik vertrouw erop dat het ambt van president niet enkel verantwoordelijkheid voor de VS betekent, maar ook voor de hele wereld
- Ik feliciteer Donald Trump met zijn verkiezingssucces
11.30 uur:
Statement bondskanselier Angela Merkel wordt verwacht rond 12.00 uur.
11.21 uur:
SPD-fractieleider Thomas Oppermann: Trump heeft succes gehad met respectloos zijn, grote kans dat Europese populisten hem willen na-apen.
11.17 uur:
Oud-minister Zu Guttenberg: Winst Trump is wekroep voor Europese elite
10.52 uur:
Minister Frank-Walter Steinmeier van Buitenlandse Zaken (SPD) in eerste reactie:
“We moeten de uitslag accepteren en ons op onszelf concentreren.” In augustus noemde Steinmeier Trump nog een ‘haatprediker’
10.46 uur:
Burgemeester van Hamburg Olaf Scholz (SPD) is ‘zeer bezorgd’
"Ressentiments dürfen das politische Handeln nicht leiten" – Zum Ausgang der US-Präsidentenwahl #USWahl2016 #ElectionDay pic.twitter.com/12UsiMGJxV
— Olaf Scholz (@OlafScholz) November 9, 2016
10.38 uur:
Een jaar geleden vonden we Donald Trump nog een goede grap, nu moeten we hem heel serieus nemen, schrijft Die Zeit in een commentaar.
10.14 uur:
Directeur Clemens Fuest van het vooraanstaande Duitse economisch instituut Ifo verwacht dat de economische ontwikkelingen een klap oplopen door de winst van Trump.
“Wanneer Trump de handelsbarrières doorvoert die hij tijdens zijn campagne heeft beloofd, dan wordt de schade groot. In Duitsland zijn 1,5 miljoen banen afhankelijk van de handelsbetrekkingen met de VS, de belangrijkste handelspartner voor Duitsland.”
10.10 uur:
Ook felicitaties van AfD-leider Frauke Petry:
Herzlichen Glückwunsch an den zukünftigen Präsidenten der Vereinigten Staaten von Amerika, Donald Trump.#USElection2016 #Trump #AfD * pic.twitter.com/H37iJMqW2Y
— Frauke Petry (@FraukePetry) November 9, 2016
09.59 uur:
Welke contacten heeft de Duitse regering wel met Donald Trump?
Maar weinig buitenlandspecialisten van de conservatieve partij hebben zich bij Trump aangesloten, schrijft Die Zeit. Wie wel?
- Richard Burt, voormalig Amerikaans ambassadeur in Bonn onder Ronald Reagan
- Zalmay Khalilzad, voormalig Amerikaans ambassadeur onder George W. Bush in Afghanistan en Irak
Met hen heeft de Duitse ambassade in Washington wel contact, de telefoonnummers van vroeger heeft men nog. Maar invloed van deze mannen op Trump geldt als gering.
09.51 uur:
Interessant artikel van Die Zeit van drie dagen geleden: Hoe feliciteer je eigenlijk als Duitse regering Donald Trump met de winst?
- Merkel zal Trump gewoon feliciteren, niet feliciteren zou nog vreemder zijn
09.23 uur:
Linke-leider Sahra Wagenknecht: Niet blij met winst Trump, wel volgens verwachting
09.21 uur:
Duitse commentator op ARD:
- Duitse regering hoopte te veel op uiteindelijke winst Clinton. Is nu in shock
- Duitse regering heeft geen plan, voor hen is Trump een ‘black box’
- Verhouding Duitsland-VS zal de komende jaren ‘rammelen’
09.13 uur:
Beurs Frankfurt stort in: -2,90
#Dax bricht nach #Trump-Wahlsieg ein #USWahl2016
— ZDFheute (@ZDFheute) November 9, 2016
09.04 uur:
AfD-afdeling Hamburg bedankt de ‘oude witte mannen’
Thank you, "alte, weiße Männer". #uswahl2016
— AfD Hamburg (@AfD_Hamburg) November 9, 2016
08.58 uur:
Vice-fractievoorzitter SPD Ralf Stegner op Twitter over Trump:
“Wanneer deze rechtspopulist en seksistische haatprediker president van de VS is geworden, mogen wij ons op een politiek koufront voorbereiden.”
08.48 uur:
CSU-prominent en oud-minister van Binnenlandse Zaken Hans-Peter Friedrich: langzaam begrijpen Duitse journalisten dat zij niet bepalen wie de Amerikaanse president wordt
https://twitter.com/HPFriedrichCSU/status/796229287347097603
08.39 uur:
AfD-afdeling Berlijn viert winst Trump:
Meinungsforscher, Politiker und Medien haben sich vom Volk entfernt.
Wahlsiege kann man nicht HERBEISCHREIBEN.#brexit #trump #AfD— AfD Berlin🇮🇱 (@AfDBerlin) November 9, 2016
08.32 uur:
FDP-leider Christian Lindner: winst Trump is de molotovcocktail die de kiezers naar het establishment hebben gegooid
08.29 uur:
Herzlichen Glückwunsch Mr. Trump. Ein historischer Wahlerfolg! @realDonaldTrump
— Beatrix von Storch (@Beatrix_vStorch) November 9, 2016
Dies ist ein historischer Wahlerfolg. Der Sieg von Donald Trump ist ein Signal dafür, dass die Bürger in der… https://t.co/k9XzLtB4rl
— Beatrix von Storch (@Beatrix_vStorch) November 9, 2016
08.23 uur:
Linke-leider Bernd Riexinger toonde zich gechoqueerd: “Hij zal alles wat hij de mensen beloofd heeft, niet bieden kunnen. Ik vrees dat VS op de weg naar een autoritaire staat is.”
08.22 uur:
SPD-buitenlandwoordvoerder Nils Annen: “Bij de heer Trump weten we werkelijk niet wat er op ons afkomt”.
08.17 uur:
Groenen-leider Cem Özdemir noemt winst Trump ‘een breuk met de de traditie dat het westen voor liberale waarden staat’. Volgens hem zal de VS zich onder Trump afscheid nemen van de rest van de wereld.
08.14 uur:
Buitenlandwoordvoerder CDU Norbert Röttgen: “Dit is meer dan een teleurstelling, dit is ook een shock”
08.02 uur:
Trending op Twitter in Duitsland: #Schock #Alptraum (nachtmerrie)
07.37 uur:
Duitse televisie toont foto’s van huilende Statue of Liberty. ‘Diepe crisis’
07.04 uur:
Minister Ursula von der Leyen van Defensie (CDU) noemt mogelijke winst Trump een ‘zware shock’
Verteidigungsministerin Ursula von der Leyen nennt die Entwicklung bei der #uswahl16 einen "schweren Schock". pic.twitter.com/NtslFBXohW
— tagesschau (@tagesschau) November 9, 2016
Defense minister von der Leyen: Europe's interest is that US remains as cosmopolitan as it is now.#ElectionResults pic.twitter.com/1Q4mPpx6nS
— DW Politics (@dw_politics) November 9, 2016
Een aantal leden van het Duitse kabinet waaronder bondskanselier Angela Merkel (CDU) en minister van Buitenlandse Zaken Frank-Walter Steinmeier (SPD) heeft hechte banden met Hillary Clinton. Ze kennen haar onder andere goed als voormalig minister van Buitenlandse Zaken en zijn haar vaak tegengekomen tijdens formele en informele ontmoetingen. Donald Trump heeft geen persoonlijke contacten met de Duitse kabinetsleden. Hij geldt als nieuweling op het internationale toneel.
Geen contact met Trump
Bij het ministerie van Buitenlandse Zaken klinkt het dat er geen contacten zijn en toegang is tot de adviseurs van Donald Trump. De vraag van Zeit naar het ‘waarom’ wordt kort en bondig beantwoord. “Hij heeft geen adviseurs.”
Steinmeier vindt Trump een ‘haatprediker’
Steinmeier (SPD) heeft zijn afkeer van Donald Trump nooit onder stoelen of banken gestoken. Hij gaf al maanden geleden aan ‘niet neutraal te zijn’ als het gaat om de Amerikaanse presidentsverkiezingen. En bij een vragenuurtje in Rostock in augustus noemde de minister Trump een ‘haatprediker’.
Bij een andere gelegenheid liet Steinmeier zich ontvallen dat ‘je er bang van zou worden, wat er van deze wereld wordt’ wanneer Trump in het Witte Huis zou trekken.
Gauck bezorgd over onberekenbare Trump
Bondspresident Joachim Gauck zei het iets voorzichtiger, maar liet afgelopen weekend merken weinig van mening te verschillen van Steinmeier. Hij kijkt ‘bezorgd’ naar de gebeurtenissen in Washington, zei hij tegen Der Spiegel. Vooral de ‘onberekenbaarheid’ van Trump baarde hem zorgen.
“We kunnen niet zeggen wat van een president Donald Trump te verwachten zou zijn. Dat vind ik – samen met veel mensen in de VS en bij ons – een probleem.” Hij hoopt, “dat de Amerikaanse democratie – die van de president geen autocraat maakt – dat het systeem van checks en balances, de controle naar beide kanten, de begrensde macht ook in de toekomst zal dragen.”
Merkel gaf vooraf geen commentaar
Bondskanselier Angela Merkel koos voor dezelfde strategie als de Russische president Vladimir Poetin. “Ze mengt zich niet in deze verkiezingsstrijd en geeft geen commentaar”, zo liet haar woordvoerder Ulrike Demmer eveneens in augustus weten. Van die lijn is ze tot in november niet afgeweken.
