Dat Bild am Sonntag opent met chocoladeletters ‘Krieg‘ zal weinig mensen verbazen. Maar dat zowel Frankfurter Allgemeinen Sonntagszeitung en Handelsblatt reppen van ‘Weltkrieg‘ zegt meer.
Geen vriendelijke gezicht meer
Zo schrijft FAZ-uitgever Bertold Kohler dat ‘het Westen nu zijn wil en kunde moet demonstreren om zijn waarden te beschermen’ tegenover het ‘monster IS dat zijn tentakels om de vrije wereld wil slingeren’. Kohler gaat verder. “De Duitsers hebben niets tegen een vriendelijk gezicht aan de top van de regering. Maar in zulke tijden willen en moeten zij een andere zien: een hard gezicht.”
Die Titelseite der @BILDamSONNTAG. #ParisAttacks pic.twitter.com/X12V243hDo
— BILD (@BILD) November 15, 2015
Kohler verwijst daarmee naar de uitspraak van bondskanselier Angela Merkel van afgelopen september toen ze haar asielbeleid verdedigde door te zeggen dat ‘een Duitsland waar je je vriendelijke gezicht niet meer mag laten zien, niet haar land is’. De laatste weken daalt het vertrouwen in haar en het Duitse asielbeleid aanzienlijk. Steeds meer Duitsers verlangen van de behoedzame bondskanselier harde woorden.
Weltkrieg
De terroristen in Parijs hadden ook als doel om in het stadion te komen waar de voetbalwedstrijd Frankrijk-Duitsland aan de gang waren. In Stade de France woonden president François Hollande en de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Frank-Walter Steinmeier (SPD) het oefenduel bij. Een bewaker voorkwam dat de zelfmoordterrorist voor het oog van miljoenen televisiekijkers zich tussen het publiek opblies.
Parallelle samenlevingen
IS voert – zo schrijft Kohler – in hun eigen beleving een wereldoorlog tegen het vrije Westen. Dat tegelijkertijd een grote stroom van jonge moslims naar Duitsland vlucht, maakt veel mensen onzeker, zegt hij. “Niet omdat onder de vluchtelingen zoveel fanatici zouden zitten. Maar hiermee groeit wel het risico dat er parallelle samenlevingen kunnen ontstaan zoals in de banlieues van Parijs die zo gesloten zijn dat het de geheime dienst niet lukt ze door te lichten en te controleren.”
Unsere heutige Titelseite. Die gesamte Ausgabe lesen Sie hier: https://t.co/uvbLqZ9RoN pic.twitter.com/4e00QHtdhK — Handelsblatt Online (@handelsblatt) November 16, 2015
Een land dat zijn bestaansrecht serieus neemt, moet daarom de eigen bevolking het gevoel van veiligheid teruggeven, schrijft de uitgever. Daarom moet Duitsland vechten voor de waarden van vrijheid, gelijkheid en broederschap. “Daarbij hoort nog een vierde waarde; veiligheid.”
Bondspresident Joachim Gauck spreekt zondag van ‘een nieuwe vorm van oorlog’. “De democratische gemeenschap is sterker dan de internationale haat. We buigen ons hoofd voor de doden, maar nooit zullen we ons buigen voor de terreur.” Al langer stelt Gauck dat Duitsland ‘meer verantwoordelijkheid moet tonen’ in internationale conflicten en rampen.
Hoofd koel houden
Ook de uitgever van Handelsblatt Gabor Steingart zet het woord ‘wereldoorlog’ boven zijn commentaar. Hij gaat in op de haat en de geweldsspiraal die aan weerszijden is gegroeid. Maar het ‘harde gezicht’ uit de FAS wil hij niet onderschrijven. “Genadeloze antwoorden leiden niet tot meer vrede en veiligheid.”
Steingart stelt dat het leger en de politiek inderdaad meer verantwoordelijkheid mag nemen. “Maar dat geldt net zozeer voor de politiek en de hele samenleving.” De uitgever roept op tot bezonnenheid. “De sleutelwoorden moeten niet ‘strijd of capitulatie’ zijn, maar orde, respect en gematigdheid’. Er zijn alternatieven voor militaire escalatie.” Duitsland heeft geen ‘hart gezicht’ nodig, zegt hij. De regering moet ‘het hoofd koel houden’.
Gevoelig woord
Het commentaar van Steingart toont welke open zenuw in Duitsland wordt geraakt met het woord ‘oorlog’. Dat twittert ook vice-fractievoorzitter Ralf Stegner van de SPD.
Ob Rhetorik von “Krieg” oder “Weltkrieg” (Herr Kohler in Frankfurter Allgemeinen Sonntagszeitung)wirklich weiterhilft, ist sehr zweifelhaft.
— Ralf Stegner (@Ralf_Stegner) November 15, 2015
Is het woord ‘oorlog’ wel passend? Deutschlandfunk vatte de discussie die daarop in Duitsland is ontstaan goed samen.
Heinrich Bedford-Strohm die het hoogste ambt bekleedt in de protestantse kerk in Duitsland en daarmee veel invloed heeft, waarschuwt tegen het woord ‘Krieg‘. “Woorden kunnen vergiftigen”, zegt hij op de ARD. “Het woord oorlog mag je voor deze situatie niet gebruiken.”
Nu ook andere stemmen luider worden zal dit debat de komende dagen en weken uitwijzen of de kiezer nog wel vertrouwen heeft in het ‘vriendelijke gezicht’ van Angela Merkel.
