Voor de podcast Café Europa van Haagsch College is Derk Marseille de Wahlbeobachter in de aanloop naar de Bondsdagverkiezingen op 26 september 2021. Daarin bespreken Mathieu Segers en Annette van Soest de achtergronden bij het Europese nieuws. Over intriges, macht en het schaakspel tussen Europese kopstukken. Hoe werkt de EU nou echt? En wat merken wij daarvan? Mathieu Segers is hoogleraar hedendaagse Europese geschiedenis en Europese integratie aan Maastricht University. Annette van Soest is presentator en journalist.
- Luister naar de aflevering waarom de Duitse christendemocraten zo zakken in de peilingen
Groenen stijgen na winst in Baden-Württemberg ook in de landelijke peilingen
In Baden-Württemberg werd massaal op Winfried Kretschmann gestemd. De leider van de Groenen gaat daarmee voor een derde termijn als minister-president.
Wat zit er achter de overwinning van de Groenen?
Allereerst is de man zelf erg geliefd bij een breed publiek. Hij is een echte Landesvater. Voor de kiezers waren de thema’s economie, klimaat/milieu, sociale zekerheid, onderwijs doorslaggevend bij het bepalen van hun stem. Pas daarna kwam de coronacrisis. De 73-jarige voormalig biologie- en natuurkundeleraar straalt kennelijk veel vertrouwen uit. Driekwart van de kiezers geeft aan dat ze vinden dat de deelstaat met hem in goede handen is.
Intussen is Nederland ook naar de stembus geweest. Hier ligt een coalitie met sowieso VVD en D66 voor de hand. Wat is de link met Baden-Württemberg?
De winst van D66 laat zien dat kiezers groen belangrijk vinden, D66 heeft echt dat thema geclaimd, terwijl ze niet altijd groen doen. Ook het pro-Europese imago zie je terug. De Groenen zijn ook voor een permanent schuldenfonds. Landelijk zijn de Duitse Groenen nog een stukje linkser dan in Baden-Württemberg. Als de Groenen straks in de landelijke Duitse regering komen, dan wordt Duitsland veel pro-Europeser dan voorheen. Dan krijgt Mark Rutte het moeilijker als aanvoerder van de frugile four.
CDU worstelt met coronamanagement en mondkapjesschandalen
Deze week zakt de CDU ineens weg onder de 30% in de peilingen, hoe komt dat?
Het is inderdaad een stevige klap voor de CDU. Komt voor een deel door in opspraak geraakte CDU- en CSU-Bondsdagleden die zichzelf verrijkten met mondkapjesdeals. Ze verdienden honderdduizenden euro’s met ‘advieskosten’. In de praktijk betekende dat het regelen van een deal op het ministerie van Volksgezondheid. Eigenlijk heeft de CDU nog mazzel dat de verkiezingen relatief snel na het uitbreken van deze schandalen komt. Want sindsdien liggen de christendemocraten onder het vergrootglas van de corruptiebestrijders, en nu blijken nog veel meer CDU- en CSU-politici betrokken bij schimmige deals, waaronder lobbywerk voor oliestaat Azerbeidzjan. Sindsdien keldert de CDU/CSU in de landelijke peilingen zelfs onder de 30%. Zo’n lage score, dat is heel lang geleden.
Twee afleveringen geleden vertelde je over de mogelijke Zwart-Groene coalitie na de Bondsdagverkiezingen. Hoe waarschijnlijk wordt dat?
Het leek lang de enige optie inderdaad. Maar het is heel lang geleden dat alles zo open lag als nu. In Baden-Württemberg heeft Kretschmann dus veel extra kaarten in handen in de kabinetsformatie wanneer hij met de CDU door wil. Hij kan bovendien nu met SPD en FDP in zee, de verkeerslichtcoalitie (Rood-Geel-Groen). Dat biedt veel perspectief voor de Groenen in de richting van de Bondsdagverkiezingen. In de peilingen kan dit extra dynamiek krijgen. De kiezer lijkt op dit moment wel een beetje klaar met de CDU. Dat maakt de komende maanden extra spannend.
De CDU leek onder Merkel zo soeverein, haast onaantastbaar. Is dat voorbij?
Duitse media voorspellen in ieder geval dat het weer spannend wordt. Zeker nu de normaal zo stabiele/saaie peilingen in Duitsland in beweging komen. De CDU keldert ineens. Dat komt deels door de corruptieschandalen, dat doet veel Duitse kiezers denken aan de nadagen van Kohl met de Spendenaffäre, toen nota bene Merkel schoon schip kwam maken en de CDU in de oppositie belandde. Daar bovenop komt ontevredenheid met het coronamanagement met CDU-minister Spahn en de regering in het algemeen. Met Merkel op weg naar de uitgang, lijkt de Duitse kiezer de CDU steeds meer zat te zijn. Daar tegenover staat groei van de Groenen en de FDP.
Café Europa en andere Audio
Luister naar andere podcasts van Duitslandnieuws