In Duitsland wordt bescherming van persoonsgegevens gezien als één van de belangrijkste burgerrechten. De bescherming tegen misbruik van persoonsgegevens is in Duitsland vastgelegd in de Grundgesetz (Grondwet) en de Bundesdatenschutzgesetz (Duitse Wet Bescherming Persoonsgegevens). Een top 5 van zaken waar je veel merkt van de Duitse Datenschutz in het dagelijkse leven.
Artikel gaat verder onder filmpje
Filmpje met uitleg over wat precies onder Datenschutz valt.
Duitsers tillen zwaar aan privacy
In vergelijking met Nederland, lijkt Duitsland een stuk zwaarder te tillen aan privacy en bescherming van persoonsgegevens. Het gevoel recht te hebben op privacy en zorgvuldig om te gaan met persoonsgebonden data, ligt diep in de Duitse samenleving verankert. Voor de niet-Duitser lijkt dit soms overdreven of omslachtig, maar er zijn goede redenen om nauwlettend met persoonsgegevens en privacy om te gaan.
Wie in Duitsland woont, heeft vrijwel dagelijks te maken met de consequenties van de Duitse Datenschutz. De wet zelf vloeit voort uit een Europese Richtlijn, maar met de gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog en de DDR nog vers in het geheugen, heeft Duitsland in vergelijking met andere landen een van de uitgebreidste wetten ter bescherming van persoonsgegevens. In het dagelijkse leven heeft de burger en de ondernemer te maken met de gevolgen van deze wetgeving.
Top 5 Datenschutz in Duitsland
- Geen DigiD, geen digitale overheid
De Duitse burgers hebben geen DigiD om bijvoorbeeld toeslagen aan te vragen, je in te schrijven voor een studie, je zorgverzekering te beheren of andere overheidsgerelateerde zaken te regelen.Voor de Nederlander in Duitsland zal dit even wennen zijn. Een ‘digitale overheid’ heeft Duitsland niet, omdat iedere verwerking, opslag of gebruik van persoonsgegevens via het internet als risicovol en inbreukgevoelig wordt gezien.In de praktijk betekent dit dat vrijwel alle communicatie met de overheid nog via brieven verloopt en dat je voor veel zaken persoonlijk langs moet komen op kantoor.Een andere reden voor het ontbreken van een digitaal georiënteerde overheid kan ook zijn dat Duitsland over het algemeen niet zo’n haast maakt met het digitaliseren van processen.Het is mogelijk dat de Datenschutzgesetz in combinatie met de aversie voor nieuwe digitale ontwikkelingen ervoor zorgt dat de Duitse overheid over het algemeen nog met een grote papiermolen werkt.
- Geen OV-chipkaart
Er bestaat geen vergelijkbaar in- en uitchecksysteem met chipkaarten in Duitsland. De reden hiervoor is dat wanneer een reiziger verplicht in- en uit- moet checken de reisgegevens van deze persoon opgeslagen en gebruikt kunnen worden. Dit is volgens de Bundesdatenschutzgesetz een inbreuk op de privacy van de reiziger. De Nederlandse OV-chipkaart werd in de Duitse media zelfs bestempeld als ‘Big Brother’.Er bestaan wel chipkaarten met abonnementen voor het openbaar vervoer die door de controleurs kunnen worden gescand. Maar op deze kaart wordt de reishistorie van de reiziger niet bijgehouden, anders dan dat bij de persoonlijke OV-chipkaart in Nederland wel het geval is. Bovendien checkt de Duitse reiziger daar niet mee in, poortjes bestaan niet in Duitsland. - Kritiek op Facebook
Er is in Duitsland veel kritiek geweest op Facebook en de manier waarop het sociale medium omgaat met gegevens van de gebruikers. Zo was er veel discussie omtrent de ‘like’-button, omdat wanneer iemand op een website daarop klikte, er automatisch 2 jaar lang een ‘cookie’ werd opgeslagen zonder dat de persoon in kwestie daarop wordt gewezen. Dit lijkt vrij onschuldig, maar op deze manier laat een internetgebruiker een spoor van kruimels achter over zijn of haar internetgebruik.Daarnaast is er veel te doen geweest over de gezichtsherkenningssoftware van Facebook. De software herkende automatisch gezichten op foto’s en tagde de persoon vervolgens in de foto. De Facebookgebruiker kon dit alleen voorkomen door dit in diens voorkeuren aan te geven.Een van de meest recente rechtszaken tegen Facebook is die van de Duitse Kartellamt (mededingingsautoriteit). Deze maakte in maart 2016 bekend dat zij Facebook zal aanklagen, omdat zij vermoedt dat de social mediagigant zijn machtspositie misbruikt om lichtzinnig met de Datenschutz-regelgeving om te kunnen gaan. - Google Streetview
Het beschermen van de persoonlijke levenssfeer ligt niet alleen in de Duitse wetgeving, maar ligt ook verankert in de cultuur. Toen Google aankondigde met een 360 graden-camera opnames van straten gaan maken, zorgde dit voor een storm aan kritiek bij burgers.Uiteindelijk werd Google ertoe gedwongen om Duitsers de mogelijkheid te geven via een website te laten weten dat zij de beelden van hun woning niet op internet gepubliceerd wilden hebben. Dit zorgde voor een vloedgolf aan registraties; geschat wordt dat 3% van alle Duitse huishoudens (zo’n 240.000) de publicatie van ‘hun’ woning heeft tegengehouden. Al deze huizen moest Google ‘blurren’, wat Duitsland de bijnaam ‘Blurmany’ opleverde.Het werd Google zo moeilijk gemaakt bij de eerste opnames, dat zij de beelden uit 2008 nog altijd niet geactualiseerd heeft. Zo is op Google Streetview nog het oude en lelijk Bahnhof Zoo in Berlijn te bewonderen en draait in de bioscoop Zoo Palast nog altijd de film ‘Kung Fu Panda’ uit 2008. Een mooi kijkje in het verleden van Duitsland via Streetview dus.
Google Streetview auto met de bekende camera op het dak. Bron: Wikimedia Commons. - Datenschutzerklärung websites
Volgens de Duitse wetgeving moet iedere Duitse website een uitgebreide verklaring afgeven aan de gebruikers waarin wordt verklaard wat de website precies met gegevens van gebruikers doet. Iedere ondernemer die in Duitsland een webshop opricht is hiertoe verplicht.In de verklaringen moet de eigenaar van de website gestructureerd aangeven hoe de data wordt verzameld, hoe deze wordt opgeslagen, of de informatie wordt gedeeld met derden, en voor hoe lang de informatie wordt bewaard. Daarnaast moet deze informatie duidelijk vindbaar op de homepage staan en moet de eigenaar van de website zijn contactgegevens hierop publiceren. Ook een Impressum is verplicht op Duitse websites.Deze regelgeving vloeit rechtstreeks voort uit de Datenschutz. De Duitse overheid wil gebruikers van het internet en klanten beschermen tegen malafide praktijken op het internet. Tevens is de Datenschutzgesetz ontworpen rondom de gedachte dat iedere private persoon zelf beslist aan wie hij zijn persoonsgegevens verstrekt en op de hoogte is van wat ermee wordt gedaan.
Oproep
Is de Duitse drang naar Datenschutz een vloek of zegen? Deel je reactie met ons op Facebook, Twitter of LinkedIn of mail de redactie via: redactie@duitslandnieuws.nl.