Nu de leverketens kwetsbaar blijken, worden factoren als beschikbaarheid en duurzaamheid nu minstens zo belangrijk als de kosten. Op de Hannover Messe laten ondernemers en brancheverenigingen zien dat duurzaamheid een gamechanger is.
De ontwikkelingen van de afgelopen drie jaar hebben geleid tot een herbezinning in de industrie. Verstoorde toeleveringsketens en de Russische aanval op Oekraïne hebben ertoe geleid dat bedrijven leveranciers in de buurt proberen te vinden. “Het terughalen van de productie terug naar Europa moet je vanuit het oogpunt van de ’total costs of ownership’ zien om een concurrerende prijs aan te kunnen bieden”, zegt Mark Helder, voorzitter van Koninklijke Metaalunie. “Bovendien moet het flexibel en duurzaam zijn, want we willen onze CO₂-voetafdruk verkleinen. En dat betekent niet alleen productie terughalen, maar veel meer dan dat.”
“Duurzaamheid wordt in de toekomst een onderscheidende factor in de toeleveringsketen. Een gamechanger en een onderscheidende factor om deel uit te maken van die toeleveringsketen.” Albie van Buel, voorzitter van RAI Automotive Industry NL, is daarvan overtuigd. “Je moet als bedrijf echt alle details van je supply chain begrijpen om deze duurzaam en robuust te maken. Ook hier wordt focus op de Europese supply chain noodzakelijk omdat je dan alle details kent. Ik denk dat veel bedrijven tegenwoordig niet precies weten waar alle grondstoffen vandaan komen en hoeveel ervan wordt gebruikt”, vervolgt van Buel.
Mark Helder, Koninklijke Metaalunie en Albie van Buel, RAI Automotive Industry NL.
Duurzame en circulaire innovaties komen van start-ups
Deze hernieuwde focus op de Europese supply chain biedt kansen voor de Nederlandse startups, die Willem Drost, start-up expert bij psps business abroad, meeneemt naar de Hannover Messe. Deze bedrijven presenteren zich in het Nederlandse Startup Paviljoen in Hal 17. “Voor duurzaamheid en circulariteit zijn nieuwe technologieën nodig. De eerste ontwikkeling van dergelijke oplossingen komt in veel gevallen van jonge bedrijven. Zij kunnen nieuwe technologieën met veel creativiteit en grote flexibiliteit benaderen”, aldus Willem Drost. “Het is voor jonge startups en ook scaleups vaak makkelijker om in te stappen in nieuwe technologieën dan voor bestaande bedrijven”, vervolgt hij.
Drost brengt een zeer diverse mix van 40 Nederlandse startups en scaleups naar de Hannover Messe. De afgelopen jaren is het concept succesvol gebleken, omdat Drost op de Hannover Messe veel jonge bedrijven uit Nederland in contact heeft kunnen brengen met Duitse bedrijven en investeerders. Voor de groei van de jonge bedrijven uit Nederland is de Duitse markt alleen al vanwege zijn omvang van groot belang. Maar ook de technische achtergrond maakt Duitsland zo interessant.
Duitsland is economisch gezien een vast partnerland voor Nederland, dus is het belangrijk om aanwezig te zijn op beurzen als de Hannover Messe, aldus Drost. “Daar kunnen startups laten zien dat ze aantrekkelijke en interessante partners zijn voor Duitse bedrijven. Voor Drost gaat het om meer zichtbaarheid voor Nederlandse bedrijven. “Als je op zo’n beurs een complete waardeketen met Nederlandse bedrijven presenteert, trek je echt de aandacht”, zegt Drost. Dan kunnen bezoekers zien wat Nederlandse startups, scaleups en ‘volwassen’ bedrijven samen te bieden hebben.”
Onderscheiden met duurzaamheid
Tot voor kort lette de industrie vooral op de kosten in de supply chain en besteedde daarom veel uit aan China en Oost-Europa. “Tegenwoordig kijken bedrijven ook naar aspecten buiten de kosten.” benadrukt Marc Hendrikse, voorzitter van Holland High Tech. Beschikbaarheid is een belangrijk punt geworden, maar ook duurzaamheid. “Ook de manier waarop de leverancier met zijn werknemers omgaat, speelt een belangrijkere rol”, aldus Hendrikse.
In de auto-industrie gaat het natuurlijk vooral om het terugdringen van de uitstoot van uitlaatgassen. Maar om dat te bereiken moet de hele waardeketen veranderen. “Je moet dus begrijpen hoeveel CO₂ er in de hele waardeketen ontstaat”, zegt Albie van Buel. “We zullen zien dat de recyclebaarheid van materialen een veel grotere rol gaat spelen.”
“Er komt meer aandacht voor de impact van materialen op het milieu en de volksgezondheid”, vervolgt van Buel. “Daarom zal kennis van de supply chain, ook om deze te verduurzamen, een absolute onderscheidende factor zijn voor succes in de toekomst.” Marc Hendrikse is het daarmee eens: “Je bent dus veel meer gericht op verschillende aspecten van de supply chain. En het sociale, ethische aspect wordt steeds belangrijker voor toeleveringsketens. Dus het hebben van een Europese toeleveringsketen waarvan we weten dat we dezelfde waarden delen en dezelfde moraal hebben, is een groot voordeel.”
Marc Hendrikse, Holland High Tech en Theo Henrar, FME.
Daarbij moet de industrie zelf ook veranderen. “We hebben te veel een consumentenmentaliteit ontwikkeld, waarbij we waardevolle dingen gewoon weggooien. Ik denk dat er een heel duidelijke wake-up call is dat we materialen moeten hergebruiken en een gesloten kringloop moeten creëren,” stelt Theo Henrar, voorzitter van FME. In de staalindustrie wordt bijvoorbeeld metaalafval of blik hergebruikt. Dat zie je ook in andere industrieën. “Volgens mij is het uiterst belangrijk dat ingenieurs bij het ontwerpen van bepaalde onderdelen rekening houden met dit aspect, want de consument zal het niet meer tolereren als een product niet circulair is”, waarschuwt Henrar.
Niet meer afhankelijk van fossiele brandstofindustrie met brandstofcellen
Ook de afhankelijkheid van de fossiele industrie wordt steeds verder teruggedrongen. “Dat is ook de oplossing als het gaat om klimaatverandering”, zegt de FME-voorzitter. “Nederland stond in het verleden altijd bekend om zijn windmolens. Zo is het vandaag de dag ook met de windmolens van de toekomst die je in de Noordzee ziet staan.” Het gebruik van windenergie is een grote transitie, maar dat geldt ook voor waterstof. “We hebben onder andere de haven van Rotterdam, een belangrijke hoofdader richting Duitsland. Als we met waterstof werken, zijn er veel gezamenlijke projecten in de industrie waar we die transitie willen maken en met Duitsland kunnen samenwerken.”
Een belangrijke speler op het gebied van waterstof is de Nederlandse fabrikant Nedstack. Het Arnhemse bedrijf produceert PEM-brandstofcellen en -systemen voor industriële toepassingen. In 2007 bouwde het bedrijf de eerste waterstofcentrale in de haven van Delfzijl. Ook ’s werelds grootste brandstofcelcentrale op basis van PEM-technologie en met een capaciteit van 3,5 megawatt is door Nedstack gebouwd.
“Onze oplossingen bieden Europa, en dus natuurlijk ook Duitsland en Nederland, de mogelijkheid om duurzame energie te gebruiken wanneer we maar willen. En dat zonder uitstoot”, zegt Jogchum Bruinsma, Chief Commercial Officer van Nedstack. “Wij willen onze energiebehoefte emissievrij maken, geen schadelijke stoffen en CO₂-uitstoot meer, maar ook geen fijnstof en stikstof. Onze brandstofcellen stoten niets uit. Geen directe broeikasgassen, alleen zuiver water. En dat is wat wij de hele markt bieden”, vervolgt Bruinsma.
Kennis uitwisselen op de Hannover Messe
Bruinsma praat vaak met investeerders en merkt dat zij best bereid zijn om te investeren in duurzaamheid. Natuurlijk wordt er wel rendement verwacht, want er is een zekere angst voor zogenaamde stranded assets. “Het is dus belangrijk om vertrouwen in deze technologie op te bouwen en de beste manier om dat te doen is te laten zien dat het werkt”, aldus Bruinsma. Op de Hannover Messe hoopt Bruinsma in contact te komen met klanten die bereid zijn te investeren en die op dit gebied het verschil willen maken.
Ook Willem Drost hoopt dat de start-ups en scale-ups in hal 17 in contact komen met klanten en investeerders. Maandag wordt de Nederlandse minister van Economische Zaken, Micky Adriaansens, samen met de minister van Economische Zaken van Noordrijn-Westfalen, Mona Neubaur, verwacht voor een rondleiding door het Nederlandse Start-up Paviljoen. Voor Nederlandse starters biedt de Hannover Messe een uitstekende gelegenheid om in contact te komen met Duitse bedrijven en business development bedrijven.
Nederlandse bedrijven op Hannover Messe 2023
Bezoek van 17 t/m 21 april 2023 Nederlandse start-ups en scale-ups in Hal 17 en het Holland High Tech Paviljoen in Hal 8 en leer hoe de industrie duurzamer kan worden. Nederland is al een betrouwbare handelspartner voor Duitsland en wordt nu een goede en betrouwbare innovatiepartner.
Duurzaamheid wordt een onderscheidende en doorslaggevende factor, zeggen kopstukken uit de Nederlandse industrie.
