
Tijdens een bezoek van een Nederlandse delegatie van agritech bedrijven en kennisinstellingen uit Brabant, Limburg en Oost Nederland aan de regio Osnabrück blijkt hoe veelzijdig de kansen voor grensoverschrijdende samenwerking zijn.
De Europese landbouw staat voor grote uitdagingen waarvan klimaatverandering en een tekort aan arbeidskrachten slechts een paar bekende voorbeelden zijn. Duidelijk is dat er veel technische innovatie nodig is om de problemen voor te zijn. Alleen daarom al is er voldoende reden voor experts uit de Duitse en Nederlandse agritech sector om elkaar op te zoeken.
Na eerdere inspiratiebezoeken van Duitse agritech specialisten aan Nederland, bezoekt nu een delegatie van Nederlandse ondernemers de regio Osnabrück om een goed beeld te krijgen wat er in deze regio gebeurt. En dat is indrukwekkend en veel, zegt Hans Brouwers van Oost NL die de reis samen met Mark Koppers van BOM Brabant en Rob Pijpers van LIOF organiseert. “Agrotech Valley en de Nederlandse deelnemers zien veel aanknopingspunten om meer samen te werken om kennis te delen, elkaar te inspireren maar ook via samenwerking in projecten en individuele contacten.”

Duitse en Nederlandse agritech zoeken samen naar duurzame landbouwtools
De Nederlanders krijgen een driedaagse rondleiding van het Agrotech Valley Forum, dat de belangrijke spelers in de regio verbindt om de digitale en duurzame transitie van de landbouw te stimuleren.
Voorzitter Dr. Henning Müller van Agrotech Valley Forum vindt het zoeken naar manieren waarop de Duitse en Nederlandse agritech sector beter kan samenwerken van groot belang. “Globale transities zoals klimaatverandering, de toenemende schaarste aan hulpbronnen en vergrijzing, hebben een toenemende impact op de landbouw en voedselindustrie.”
De agritechsector is als technologieleverancier volgens Müller extra gevraagd om de landbouwsector de tools voor de toekomst te bieden. “Dankzij de techniek kunnen boeren zuiniger en daarmee duurzamer werken. De hele waardeketen van de landbouw moeten we op een nieuwe manier inrichten om duurzamer te worden. Hiervoor heb je nieuwe verdienmodellen nodig die de mogelijkheden van digitalisering benutten.”
De wereldwijde uitdagingen voor de landbouw zijn zo groot, dat Duitsland en Nederland wel moeten samenwerken, stelt Müller. “We moeten internationaal op veel terreinen samenwerken. Grensoverschrijdende coöperatie met innovatieve Nederlandse partners biedt voor ons enorme kansen.”

De delegatiereis toont aan hoe veelzijdig de mogelijkheden zijn om meer samen te werken, zegt Müller. “Veldrobotica, KI-toepassingen, connected machines en data-uitwisseling zijn slechts enkele van de vele voorbeelden. De geplande uitwisseling tussen akkerbouwers leidt zeker tot nieuwe ontwikkelingsprojecten.”
Het bezoek uit Nederland was voor Agrotech Valley Forum alleen al nuttig, omdat de meeste ondernemers nog niet zo bekend zijn in Duitsland. “Het is heel belangrijk om elkaar te leren kennen. Het hoge niveau van de ontwikkelingen is overtuigend en inspireert.” Deelnemende bedrijven waren zeer onder de indruk en enthousiast over verdere samenwerking.
Landbouw ziet noodzaak om te digitaliseren
De groep wordt ontvangen op de deel van Hof Langsenkamp, waar Agrotech Valley samen met de Hochschule Osnabrück een Experimenteerveld heeft, om veldrobots in de praktijk te testen. Terwijl directeur Robert Everwand de regio voorstelt, vliegen de boerenzwaluwen in en uit.

Voor boer Freddy Langsenkamp is het vanzelfsprekend om te digitaliseren. “Als akkerbouwer heb ik misschien veertig tot vijftig keer de kans gehad om iets nieuws uit te proberen waarbij je elke keer maar moet afwachten wat het resultaat is.” Digitalisering geeft hem veel meer mogelijkheden. “Met de juiste data en techniek ben ik in staat om mijn werk te optimaliseren.”
De druk om te digitaliseren voelt hij ook vanuit de maatschappij. “Een veldrobot is nu nog niet betaalbaar. Maar als het tekort aan arbeidskrachten oploopt en regulering strenger wordt, kan dat over een paar jaar anders zijn. Daarom moeten we nu samen werken aan innovatie.”
Duitse en Nederlandse innovatie nodig voor toekomstbestendige landbouw
De volgende dag laat professor dr. Stefan Stiene op de Hochschule Osnabrück zijn Agro-Technikum zien, zijn nieuwe ontwikkelingsruimte voor veldrobots. “Voor een toekomstbestendige landbouw is Duitse en Nederlandse innovatie nodig.”

In de wetenschap wordt die samenwerking al gezocht. Zo zit de Hochschule Osnabrück samen met de Wageningen Universiteit in een gezamenlijke aanvraag voor een Europees project om het gat tussen onderzoek en product te dichten. “We werken al jarenlang nauw samen met Wageningen op het gebied van KI, veldrobots, indoor robots en plantkennis. Dat breiden we graag uit op bedrijfsniveau.”
Agritech startups basis voor Mittelstand 2.0
In de oude tankkazernes van het Britse leger, huist nu startupaccelerator Seedhouse voor startups op het gebied van landbouw, food en digitalisering. Inmiddels zijn 47 startups opgenomen in het ecosysteem waartoe ook veel Agrotech Valley partners horen.
Projectleider Tim Siebert ziet in de startups uit de regio een Mittelstand 2.0 groeien. “We delen veel waarden die familiebedrijven hier ook hebben. Om innovatie te versnellen willen we bruggen slaan naar Nederland. Daarbij kijken we met gezonde jaloezie naar wat jullie in Wageningen hebben. Ik denk dat we elkaar goed kunnen aanvullen.”

Een van de Agrotech Valley leden is Hidden Champion Amazone, een familiebedrijf uit 1883 dat wereldwijd landbouwmachines verkoopt die steeds digitaler en slimmer worden. “We hebben 50 patentaanmeldingen per jaar en maken alle onderdelen in eigen huis.” Het familiebedrijf heeft een eigen R&D-afdeling maar werkt voor innovatie ook samen met jonge bedrijven zoals de Nederlandse veldrobot van AgXeed.
Nederlandse delegatie stelt zich voor
Op Gut Arenshorst waar Agrotech Valley Forum is gevestigd, pitchen de Nederlandse deelnemers hun innovatie. Renee Roeleveld van Datacadabra trapt af met hun voorbeeldproject de Mowhawk, een slimme maaiarm die onkruid herkent en data over onkruid verzamelt. “We zoeken hardware partners om samen machines slimmer te maken.”
Paul van Zoggel van Fieldlab Precision Farming bij precisielandbouwpionier Jacob van den Borne zoekt in Duitsland 100 testakkerbouwers om in de praktijk precisielandbouw toegankelijk te maken voor de brede massa. “We werken al veel met Duitse machines, maar willen ook de uitwisseling met Duitse akkerbouwers samen innovatie te versnellen.”
Ook CTO Peter Brier van Aigro zoekt testboeren in Duitsland. Zijn veldrobot kan het gebruik van herbiciden verminderen met mechanische onkruidverwijdering. “We zien veel potentie en willen graag nieuwe toepassingen onderzoeken.”
Geert Hermans van Pixelfarming hoopt dat binnenkort de Robot One over een Duitse akker rijdt. “De omstandigheden in Duitsland zijn anders, dus we moeten leren hoe de robot hierop reageert.” Dat geldt ook voor diverse experimenten met het mixen van gewassen door elkaar. “Wat werkt in Duitsland het beste?” Daarnaast hoopt hij dat de machinebouwers uit de regio nieuwe tools kunnen ontwikkelen voor de 10 armen van de robot. “We openen graag een hub in Osnabrück.”
AgriWatch van dr. Ali Akbar combineert beelden van satellieten, drones en sensoren akkers te monitoren. “Droogte is een grote uitdaging voor de komende jaren, ook in Duitsland. We willen graag kennis vanuit het Midden-Oosten en Zuid-Europa hier in Noord-Europa toepassen.”
Machinebouwer Farmax Metaaltechniek is ook bezig met de droogte, vertelt directeur Alfons Sleiderink. “In de groenteteelt hebben Nederlandse telers ontdekt dat spitten beter is voor de opbrengst dan ploegen. De akkerbouw heeft dit de laatste jaren overgenomen.” Het bedrijf dat is opgericht in 1922 liet dit onderzoeken door de Hochschule Osnabrück omdat de techniek niet zo gebruikelijk is in Duitsland. “Het zorgt voor 10% meer opbrengst omdat je de grond beter mixt in plaats van omdraait.”
Bij Avular – mobile robotics zien ze dat veel robotstartups zelf het wiel proberen uit te vinden bij de basisfuncties van de robot, vertelt Loek Jongen. “Om de ontwikkelingen in robotics te versnellen, hebben we modulaire hardware en software ontwikkeld zodat startups meer focus kunnen hebben op hun toepassing.”
Markus Berns van BASF Nunhems vegetableseeds zoekt in de regio Osnabrück partnerships op het gebied van data verzamelen. “We veredelen zaden en staan daarbij aan het begin van een hele complexe keten waarin elke ketenpartner eigen eisen stelt.” Berns geeft leiding aan de digitalisering van het bedrijf uit Limburg. “Dat is een ingewikkeld proces, we kunnen dat niet alleen. Daarom zoeken we studenten, startups en bedrijven die hierin kunnen meedoen.”

De pitches van de Nederlandse delegatie op Gut Arenshorst worden ook met grote interesse gevolgd door leden uit het innovatieve Agrotech Valley Cluster. Men blijkt onder de indruk van de innovatieve oplossingen van de Nederlandse deelnemers.
Tegenbezoek aan Nederland
Na een presentatie van landbouwmachinefabrikant Claas en een lunch op Hof Fleming wordt in de afrondende evaluatie gedeeld dat alle deelnemers van Duitse en Nederlandse kant graag een vervolg willen geven aan deze inspirerende kennismaking met als doel om tot concrete samenwerkingsprojecten te komen en zakelijke relaties te ontwikkelen.
Ook wordt afgesproken dat Agrotech Valley in de nabije toekomst met een delegatie agritech bedrijven en kennisinstellingen uit hun netwerk op bezoek komen in Nederland.