De landelijke CDU en SPD toonden zich de laatste jaren vooral een vechtkabinet, de gevolgen daarvan zijn meestal terug te zien in de deelstaatverkiezingen. Daarom kijken de regeringspartijen al ruim een jaar met enige vrees naar de datum 1 september, als de Oost-Duitse deelstaten Brandenburg en Saksen naar de stembus gaan. Een enorme kans voor de uiterst rechtse AfD om hier de volkspartijen af te straffen.
Luister naar de bijdrage van Derk Marseille op BNR Nieuwsradio die ook even ingaat op het nieuws dat de komiek Jan Böhmermann zich kandidaat wil stellen voor het partijleiderschap van de SPD.
Hoe groot is de kans dat de AfD de grootste wordt in deze deelstaten?
Nog niet zo heel lang geleden leek het erop dat de AfD daadwerkelijk de gevestigde partijen echt van de troon kon stoten, maar nu 1 september nadert, wordt dat onwaarschijnlijker. Saksen is een typische CDU-deelstaat. Hier hebben de christendemocraten met een flink rechtse koers toch veel kiezers binnen boort weten te houden en nemen nu afstand in de peilingen. En ook in Brandenburg waar de SPD vanouds de grootste is, lijken de sociaaldemocraten een nek-aan-nekrace met de AfD te gaan winnen. Wel lijken de ‘Alternatieven‘ zich in beide deelstaten als tweede grootste partij te vestigen, niet zo lang geleden was dat voor veel mensen ondenkbaar. Dus dat is zeker een prestatie voor de ‘nieuwkomers’. Overigens hebben alle andere partijen al aangegeven niet met de AfD te willen regeren.
Waarom lukt het de AfD niet om te profiteren van de slechte prestaties van CDU en SPD?
Meerdere oorzaken. Enerzijds konden lokale AfD-politici de afgelopen jaren bepaald niet overtuigen, er waren veel onderlinge ruzies en interne problemen die we in Nederland ook bij jonge partijen zien. Maar de AfD is de afgelopen jaren ook steeds rechtser geworden. De conservatief-liberalen die bij de oprichting in 2013 hun peilen op Brussel richtten, hebben al lang plaats gemaakt voor veel radicalere politici met als belangrijkste thema het asielbeleid van Merkel. In het begin trok dat nog veel kiezers, maar voor veel mensen voelt het niet fijn dat de behoorlijk rechtse vleugel de overhand krijgt. Er blijkt plaats te zijn voor onder meer antisemitisme en het bagatelliseren van gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog. Dat maakt de partij toch voor veel mensen onverkiesbaar. Ook verkiezingsplakkaten die opriepen tot een nieuwe vreedzame revolutie 30 jaar na de val van de Muur, vielen lang niet bij alle sympathisanten in goede aarde.
De onvrede van veel mensen in Oost-Duitsland zal na zondag niet zijn verdwenen, hoe moet het nu verder?
De afgelopen weken hoor je allerlei West-Duitse politici beloftes doen over het aantrekken van werkgelegenheid via de verplaatsing van instituten en nieuwe fabrieken naar het oosten. De vraag is wat ze daar van waar kunnen maken, zeker op korte termijn. Feit is dat Oost-Duitsland 30 jaar na het ineenstorten van de DDR nog lang niet op ooghoogte is met het westen, wat er toe heeft geleid dat veel jongeren en hoogopgeleiden in de loop der tijd zijn weggetrokken. Dat leidt vervolgens weer tot extra vergrijzing, en de leegloop van het platteland en het verdwijnen van voorzieningen. Ook voelen veel Oost-Duitsers zich bepaald niet serieus genomen door de ‘Wessi’s‘. Veel zal afhangen van de ontwikkeling van steden als Potsdam, Dresden en Leipzig als goedkopere alternatieven voor het steeds duurdere en vollere Berlijn.
Podcast
Luister naar andere podcasts van Duitslandnieuws
