Op de medische vakbeurs MT Connect en het daar aan gekoppelde congres MedTech Summit in Neurenberg 20 en 21 juni draait veel om het ziekenhuis van de toekomst.
Op het programma staan thema’s als ‘hybride systemen & interoperability’, robotica in de zorg, ‘e-health-infrastructuur’, ‘digitale preventie & zorg’, ‘big data & personalised medicine’, ‘mobile health’ en ‘augmented + virtual reality’.
Trends die de medische wereld beheersen. Toch loopt de implementatie van innovatie moeizaam in Duitsland, vertelt professor medische informatica Martin Staemmler aan de Fachhochschule in Stralsund, Mecklenburg-Voor-Pommeren. In diverse landelijke comités denkt hij mee over de standaardisering van medische software en systemen. Bovendien geeft hij de landelijke bond voor ict-managers van ziekenhuizen KH-IT wetenschappelijk advies.
Wildgroei
Als het gaat om innovaties in de zorg zoals e-health, waar staat Duitsland?
Het liefst zou ik net zo ver willen zijn als Scandinavië of Nederland, maar daar zijn we ver van verwijderd. Lastig om dat exact te duiden, maar een collega uit Denemarken schatte onlangs dat we zo’n 10 jaar op hen achterlopen. Zeker is dat we ergens onderaan de Europese middenmoot bungelen.
Wat gaat er zoal verkeerd?
Er worden bestaande papieren processen gedigitaliseerd. Maar dat is natuurlijk nog lang geen e-health zoals het zou moeten. Neem bijvoorbeeld het medicatieplan voor chronisch zieken. Patiënten krijgen een geprinte akte met een QR-code mee die vervolgens weer door de apotheker kan worden ingescand. Een oplossing die doet denken aan de steentijd.
Heeft u er zelf ook last van?
Ik woon in Stralsund, een stadje aan de Oostzee. Nu ben ik tijdelijk voor een project in Zuid-Duitsland aan de slag. Stel, ik krijg hier last van nierstenen. Dan zou het niets helpen wanneer ik het ziekenhuis in Stralsund bel en om mijn patiëntendossier vraag. Ik kan me immers aan de telefoon niet identificeren. Het beste kan ik er persoonlijk naartoe rijden en aan de balie vragen of ze dat voor me willen printen. Dan krijg je na veel moeite een stapel van 3 centimeter aan papier mee naar huis.
Wildgroei
Duitsland heeft wereldwijd een goede naam in de medische wereld, hoe kan dit?
Wat het vaak tegenhoudt, is dat de verschillende stakeholders zoals ziekenhuizen te weinig belang hebben om innovatie te stimuleren. Of fabrikanten eisen dat vooral hun systeem door andere bedrijven wordt overgenomen. Dat geeft veel innovatieve projecten al snel minder slagkracht omdat het niet de kans krijgt om groter te groeien dan één ziekenhuis of ziekenhuisketen. Bovendien verschillen de regels per regio, waardoor er een wildgroei ontstaat aan systemen en toepassingen.
Lukt het de landelijke overheid niet om één lijn te trekken?
Niemand heeft voldoende macht om een nationaal systeem af te dwingen, zelfs het ministerie van Volksgezondheid niet. Hierdoor houden de verschillende partijen zich in elkaars greep en komen we niet echt vooruit. Dat zie je ook in de nieuwe regelgeving, het E-Health Gesetz. Daarbij worden diverse verantwoordelijkheden afgeschoven naar bijvoorbeeld de ambulante zorg of de psychiatrie, terwijl e-health een sectorbrede aanpak nodig heeft. Zo begin je al verkeerd.
Gaat dit ten koste van de patiënt?
Ja, ik vind dat patiënten erg weinig te zeggen hebben. Terwijl veel innovaties in de zorg juist voor de patiënt een enorme vooruitgang vormen. We zijn bijvoorbeeld nog ver verwijderd van de mogelijkheid dat patiënten digitaal bij hun eigen data kunnen, terwijl we in een tijd leven waarin iedereen wel zijn bankgegevens online beheert. Dat is raar.
Kijkt u ook naar hoe dit bijvoorbeeld in Nederland gebeurt?
Ja, het is interessant hoe het Nederlandse kenniscentrum Nictiz (Nationaal ICT Instituut in de Zorg) werkt aan landelijke standaarden en er voor zorgt hoe de HL7-standaard consequent wordt toegepast.
Baat bij vooruitgang
Welke rol kunnen artsen spelen om innovatie op gang te brengen?
Ze moeten er baat bij hebben. Ik ken een aantal voorbeelden uit Beieren en Noordrijn-Westfalen waar artsen wel samen nieuwe medisch-technische oplossingen stimuleren omdat ze bijvoorbeeld delen in de winst die dit systeem oplevert door efficiënter te werken.
Wat zijn goede voorbeelden in Duitsland?
De ziekenhuisketen Helios komt met goede apps voor patiënten, veelbelovend is ook het landelijke netwerk van TKmed om via video samen te werken en verzekeringsmaatschappij AOK Nordost komt met een digitale patiëntenakte. Verder zie ik steeds betere samenwerking rond teleradiologie, telecardiologie en andere manieren om met videoverbindingen samen te werken.
Wat moet er volgens u gebeuren om innovatie meer te stimuleren?
We moeten in Duitsland de financiering van innovatie en digitalisering beter organiseren zodat er meer van de grond komt. Aan de andere kant hoop ik dat burgers zich ook sterker roeren en meer vooruitgang eisen. Daardoor kunnen ziekenhuizen zeggen; in het kader van de klantenbinding steken we nu wel geld in bijvoorbeeld zorg op afstand of een bepaalde technische toepassing.
Michiel Sprenger: keynotespreker uit Nederland
De Nederlandse wetenschapper Michiel Sprenger is keynotespreker op de Summit in Neurenberg en spreekt daar over standaardisatie van ict in de zorg. Hij is senior-adviseur IT en innovatie en coördinator internationale contacten bij Nictiz, de organisatie in Nederland die zich bezighoudt met standaardisatie van ict in de zorg. Hij is bovendien opleider klinische informatica aan de Technische Universiteit in Eindhoven.
Lees meer over de MT Connect en MedTech Summit in Neurenberg
Brabantse ervaring in samenwerken maakt indruk in Duitse medische wereld
Brabanders brengen expertise digitalisering medische sector naar MT Connect Neurenberg
