Kaaskoppen is de wekelijkse rubriek van Duitslandnieuws waarin ondernemende Nederlanders en Duitsers hun ervaringen delen. We vragen hoe zij hun weg vinden over de grens.
Lunchen met de koning
Deze week Iris van Wijnen, sopraan bij de Bayerische Staatsoper in München. De Nederlandse maakte zes maanden geleden een groots debuut in de Duitse opera en was woensdag genodigde tijdens de lunch van Willem-Alexander en Máxima in München.
Hoe was het om te lunchen met het koningspaar?
Ik dacht echt ‘waar ben ik nu beland’. Ik heb mijn ogen uitgekeken en ontzettend genoten. Rijen bedienden stonden klaar om de borden neer te zetten en de soep te serveren. Het leek wel of ze een dansje deden. Het was echt een fantastische ervaring. Ik was uitgenodigd door consul-generaal Peter Vermeij, omdat ik een Nederlandse ben die in Beieren woont en werkt. Ze wilden graag een gemengde groep genodigden. Zo was bijvoorbeeld Vivianne Miedema de spits van het dameselftal van Bayern München ook aanwezig. Helaas heb ik niet gezongen voor de koning en de koningin, maar wie weet komt dat er ooit nog van.
Waarom heb je voor een zangcarrière in München gekozen?
Vorig jaar juni ben ik afgestudeerd aan het Utrechts conservatorium. Ik ben tijdens mijn laatste studiejaar gaan zoeken naar werkmogelijkheden. Vrij snel ben ik me toen gaan richten op Duitsland. Voor mij voelde het als een logische vervolgstap; opera leeft veel meer in Duitsland. Ik had vervolgens het geluk dat ik – na het opsturen van mijn materiaal en verschillende auditierondes – werd aangenomen bij de Bayerische Staatsoper in München.
Leeft opera meer in Duitsland dan in Nederland?
Ja! Om de Staatsoper als voorbeeld te nemen: per seizoen draaien we hier 46 verschillende operaproducties. Dat valt niet te vergelijken met Nederland, waar er niet gewerkt wordt volgens het repertoiresysteem. Duitse operahuizen hebben erg veel abonnees. Het publiek is daardoor meer betrokken, heb ik het idee. Bovendien zie ik hier vaker jongeren in de zaal zitten en ouders die hun kinderen meenemen. Dat zag ik in Nederland minder.
Heb je met zo’n druk programma nog tijd om zelf van de Duitse cultuur te proeven?
Vergeleken met vorig jaar ziet mijn planning er heel anders uit. Hier krijg ik altijd een dag van tevoren het repetitierooster voor morgen. Dat brengt enorm veel druk met zich mee. Mijn dag wordt als het ware voor me ingedeeld. Ik wil alleen niet dat ik word geleefd; ik wil ook mezelf blijven. Ik ben ervan overtuigd dat je alleen daardoor een goede artiest kunt worden. Van nature ben ik een harde werker die de lat steeds hoger probeert te leggen. Alleen moet ik wel uitkijken dat het niet ten koste gaat van mezelf. Door af en toe te de natuur in te trekken, een boek te lezen of aan yoga te doen, las ik momenten van rust in.
Verhuizing naar Beieren onderschat
Waar moest je het meest aan wennen in Duitsland?
Dat ik niet even op de koffie kan bij mijn vrienden om gezellig met ze te praten. Toen ik hier aankwam kende ik nauwelijks iemand. Je staat alleen op, eet alleen, slaapt alleen. Mijn hele sociale leven was in Nederland. Bij aankomst in München was ik opeens helemaal op mezelf aangewezen. Althans, bijna helemaal; er woonde gelukkig nog een Nederlands gezin dat ik al goed kende. In dat opzicht heb ik de verhuizing naar Duitsland wel onderschat. Van tevoren dacht ik dat het verhuizen naar Duitsland een eitje zou zijn, omdat ik al op mezelf woonde en Duitsland qua cultuur veel op Nederland lijkt. Wat je op zo’n moment vergeet is dat je sociale netwerk achterblijft.
Welk woord vat de afgelopen periode het best samen?
Rollercoaster. Dat vind ik wel een treffende omschrijving. De afgelopen maanden zijn ontzettend snel gegaan en zaten vol hoogtepunten. De absolute topper was natuurlijk het unieke ‘etentje’ afgelopen woensdag met Willem-Alexander en Máxima. Met het oog op mijn optredens vond ik mijn rol als Berta in Il barbiere di Siviglia de kroon spannen. Dat stuk vormde mijn debuut op de bühne van de Bayerische Staatsoper München. Een geweldige ervaring.
Verder kom ik hier dagelijks in aanraking met topnamen. Ik werk samen met internationale sterren van wie ik in Nederland alleen maar kon dromen. Ik leer de kneepjes van het vak van onder andere Brigitte Fassbaender, een echte grootheid in de operawereld. In Nederland was deze achtbaan van ervaringen ondenkbaar geweest.
Als je Duits spreekt gaat alles makkelijker
Je moet zo in sneltreintempo integreren. Hoe doe je dat?
Zorg ervoor dat je de taal onder knie hebt. Hoewel bijna iedereen hier Engels spreekt, merk ik dat je een stuk serieuzer wordt genomen als je Duits spreekt of in ieder geval een poging doet om de taal te spreken. Bovendien krijg je bepaalde zaken, bijvoorbeeld het openen van een bankrekening, veel sneller geregeld als je taalkennis op orde is.
Lukte je dat?
Zelf was ik echt verrast hoe snel ik de taal oppikte. Op de middelbare school heb ik 6 jaar Duits gehad, maar daarna heb ik er 7 jaar niets mee gedaan. Toch kon ik al heel snel in het Duits telefoneren. Ik ben ook wel een taalmens. Het liefst zou ik zoveel mogelijk talen leren. Het operarepertoire bevat stukken in allerlei spraken. Vooral in het Italiaans, Frans en Duits. Soms moet ik in het Russisch of bijvoorbeeld Tsjechisch zingen. In die talen zou ik me graag verder verdiepen.
